VẤN ĐỀ CHỌN CHIM
Bài dành cho bạn mới chơi yến Canari
Trong thời gian vừa qua có nhiều bạn hỏi tôi về chọn yến hót Canari và cách chữa một số bệnh cho chim yến, trong đó phổ biến nhất là bệnh sưng chân chim. Chọn chim và chữa bệnh là hai vấn đề rất khác nhau. Trong phạm vi một bài viết không thể trình bày cả hai. Tôi chỉ xin nói về cách chọn chim yến cũng đã dài lắm rồi. Trong cách chọn yến, tôi cũng chỉ khống chế ở cách chọn chim trống hót chơi, còn việc chọn chim mái thuộc về kỹ thuật nuôi yến sinh sản. Nếu có điều kiện, tôi sẽ trình bày ở một bài khác.
Với người chơi chim cảnh, hai yếu tố thanh và sắc chính là linh hồn của một con chim. Con chim yến hót hội đủ cả hai yếu tố đó nên nó được những người chơi chim lão luyện rất ưa chuộng. Cũng vì thế con chim yến xuất hiện khá nhiều trong văn chương. Bạn nào đã đọc chuyện Kiều sẽ thấy chàng Vương Quan giải thích cho hai chị của mình về nấm mộ Đạm Tiên:
Vương Quan biết dẫn gần xa
Đạm tiên nàng ấy xưa là ca nhi
Nổi danh tài sắc một thì
Xôn xao ngoài cửa thiếu gì yến oanh
Ở đoạn này ta thấy những chàng trai khéo mồm khéo miệng được ví như chim yến, chim oanh. Qua đấy rõ ràng rằng con chim yến đã đi vào đời sống của người Việt chúng ta rất lâu rồi và nó có một vị trí rất trang trọng trong nền văng chương của một đất nước văn hiến như nước ta. Trở lại vấn đề chúng ta cần chọn con yến hót như thế nào?
Sự phức tạp của việc này là vấn đề SẮC.
Chim yến Canari nguyên bản không có nhiều màu lắm và trông hơi thô nhưng qua hơn nửa thiên niên kỷ được con người đưa về thuần dưỡng và lai tạo đến nay con yến hót có thể nói đã đạt đến đỉnh của sự hoàn mỹ về hình dáng, còn màu sắc thì cực kỳ đa dạng. Ngoài bốn màu chính là hồng, hoàng, thanh, bạch còn có Izaven, Agat, hoàng phủ, hồng phủ… tùy theo sở thích và túi tiền mà mỗi người chọn cho mình một màu thích hợp. Ngoài ra còn có người nghiêng về yếu tố tâm linh, chọn màu chim hỗ trợ cho mệnh của người.
Thí dụ: Người mệnh HỎA muốn chơi con thanh yến. vì màu xanh thuộc hành mộc, mà mộc sinh hỏa. Hoặc họ chọn chơi con hồng yến là con chim có màu bản mệnh của họ. Tương tự như thế, người mệnh thổ thích chơi con Hoàng kim yến là màu bản mệnh của họ hoặc chơi con chim hồng yên với ý nghĩa hỏa sinh thổ… đại loại là như vậy. Còn chúng ta không bị chi phối bởi thuật phong thủy thì thích màu nào, chơi màu đó. Tôi chơi chim yến khá nhiều năm, đủ các màu sắc, chả thấy ảnh hưởng gì đến bản mệnh của mình cả. Có thời kỳ nó ấp nở tứ tung, phải làm cái lồng to tướng để nhốt chim non vào đó. Ở màu lông, hồng, thanh, bạch cũng nhiều nhưng con hoàng yên là con chim phổ biến hơn cả. Hoàng yến màu đẹp, giọng hót hay và ít bệnh hơn những màu khác. Tuy vậy ta cần chú ý có hai màu hoàng yến là yến hoàng kim và yến hoàng chanh.
– Yến hoàng kim, lông hơi cứng, sắc lông vàng có pha có pha 3% đến 5% ánh đỏ. Người ta gọi nó là yến hoàng kim vì màu vàng của nó giống như màu của kim loại vàng trang sức (Hoàng kim). Loài này rất khỏe. Giọng hót cũng cứng vững, kiêu hùng như màu lông của nó. Khi nó hót thành hồi, lông cổ xù lên, rê cầu, bám nan. Trông rất máu lửa, ngộ nghĩnh đáng yêu lắm. Thân hình vừa phải, ưa nhìn.
– Yến hoàng chanh, chất lông rất mềm. Những sợi lông hơi cong hình sin với biên độ nhỏ, hơi giống dấu ngã. Màu lông vàng hơi pha 3% đến 5% ánh xanh, trông rất đẹp và dịu mát. Yến hoàng chanh không được khỏe như yến hoàng kim nhưng vẻ duyên dáng uyển chuyển của nó thì hơn rất nhiều. Khi hót thành hồi có rất nhiều luyến láy du dương đến mê hồn. Thân hình thon gọn mảnh mai.
Bạn nào chơi hoàng yến hãy tùy theo ý thích của mình mà chọn một trong hai màu đó.
Hồng yến
Là con yến Canari có màu hồng đỏ tươi. Nếu chăm sóc tốt, có thể đỏ như màu cờ hay màu ruột gấc. Chim hồng yến có màu sắc đuợc chuộng nhất và cũng đắt nhất trên thị trường yến Canari nhưng về giọng hót thì nó thua kém tất cả những giống yến có màu lông khác về độ trong trẻo. Hình dáng không được thon gọn như bạch yến hay hoàng yến, có vẻ hơi phục phịch và nặng nề. Chăm nuôi hồng yến cũng cần cầu kỳ hơn rất nhiều. Bạn nào chọn chơi hồng yến, cần phải có thời gian và rất chăm chỉ.
Thanh yến
Thanh yến có hai loại là thanh lam và thanh hoa lý. Thanh lam có màu lông tối hơn và chất lông hơi cứng hơn. Thanh hoa lý ( thường gọi tắt là thanh lý ), sắc lông pha 8% đến 12% vàng nên sáng hơn, chất lông cũng mềm hơn, rất được ưa chuộng. Nói chung cả hai giống thanh yến này đều có giọng hót khỏe, dễ chăm sóc, ít bệnh tật, được rất nhiều người chơi. Thân hình vừa phải, cân đối và ưa nhìn. Bạn nào mới chơi yến, chọn màu này thì yên tâm hơn.
Bạch yến
Bạch yến là loài có màu lông trắng như tuyết, rất bắt mắt. Về hình dáng, nó là con chim có thân hình gọn ghẽ nhất với độ linh hoạt rất cao. Giọng hót của bạch yến cũng trong trẻo nhất trong các giống chim yến. Chim bạch yến hợp với những bạn thư sinh nho nhã hơi có chút máu nghệ sĩ.
Ngoài bốn màu tiêu biểu kể trên ta còn các màu như:
Agat lai giữa yến thanh và yến hồng
Izaven lại giữa thanh với bạch
Hồng phủ lai giữa hồng với bạch
Hoàng phủ lai giữa hoàng với bạch
Khoang lem lai giữa thanh với hoàng hoặc bạch
Nói chung những màu này kém giá trị. Những người chơi kỹ tính ít chọn.
Về hình dáng, nhìn chung ta nên chọn những con chim có thân hình thon gọn, chân cao và mảnh, đứng thẳng, mỏ ngắn và mập, mắt sáng, đầu mượt, bụng hong , cánh gọn.
Nếu bạn mua chim non hãy chọn chim độ tuổi 60 đến 70 ngày, khỏe mạnh cổ lục bục hót là đươc vì chim non chưa thể hiện hết tính cách của nó nên khó nhận xét hơn. Cần chú ý nhất chân chim không bị sưng đau là được. Vì đây là bệnh chim yến mắc rất nhiều.
Chúc ace tìm được con chim như ý!
Các loại chim yến phổ biến
