WONDER WEEKs và các thời kỳ KHÓ Ở của bé
Bài chia sẽ của mẹ Bubu Huong
Sau khi viết bài về “Khủng hoảng tuổi lên 2” (Terrible 2), mình nhận được khá nhiều câu hỏi đại loại như: “Con mình 12m, 16m, 18m… cũng có các biểu hiện giống như bạn Nhím thế này, liệu có phải bé rơi vào kỳ Khủng hoảng tuổi lên 2 sớm hay ko?”
Câu trả lời cho tất cả các trường hợp này của mình đều là KHÔNG. Terrible 2 thường sẽ chỉ bắt đầu sớm nhất là 22m, thường thì ở 23m, và có bạn chậm thì có thể bắt đầu ở 25m, 26m…
Vậy nếu không phải là Terrible 2 thì nó là cái gì? Xin thưa nó là kỳ WONDER WEEK.
Hôm nay mình xin viết tóm tắt lại về Wonder week để các mẹ có một cái nhìn đúng hơn về những cơn “khủng hoảng” bất thường của các bé, và yên tâm hơn trong quá trình “Nuôi con không phải là cuộc chiến” của mình nhé.
1. WONDER WEEK LÀ GÌ?
– Wonder week (ww) là CÁC TUẦN PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VÀ TINH THẦN của bé.
– Đây là các giai đoạn mà các bé sẽ có bước nhảy vọt về kỹ năng và phát triển trí não.
– Có 10 kỳ ww rải rác trong 2 năm đầu đời của các bé, trong mỗi kỳ ww sẽ có 2 giai đoạn: STORM (BÃO TỐ) và SUNNY (NẮNG ĐẸP). (Xem hình minh họa)
– Giai đoạn BÃO TỐ là bước khởi đầu để bé bắt đầu học hỏi các kỹ năng, sự phát triển mới, và lúc này bé sẽ trở nên CÁU GẮT, KHÓ CHỊU, BỎ ĂN, BỎ NGỦ, NHÕNG NHẼO, BÁM MẸ và mọi lịch ăn uống ngủ nghỉ của bé trở nên LỘN TÙNG PHÈO.
– Hết giai đoạn Bão tố là lúc bé sẽ học được kỹ năng mới, có sự nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh, và lúc này bé sẽ đi vào thời kỳ NẮNG ĐẸP, mọi thứ trở lại như bình thường, bé của bạn ngoan như chưa bao giờ khó chịu :D.
Ví dụ: Bé A 2.5 tháng tuổi, bé đang tập lẫy, cả tuần bé chẳng ăn chẳng ngủ, chỉ mải lẫy, tập chưa được thì khóc ré lên đòi mẹ, thỉnh thoảng bé lại cáu kỉnh. 10 ngày sau bé lẫy được thành thạo, bé lại vui vẻ, ăn ngủ như bình thường. Khoảng thời gian từ 2.5 tháng đến 3 tháng tuổi chính là tuần ” bão tố”, còn thời gian 3 tháng tuổi được gọi là tuần “nắng đẹp” , hai thời gian này gộp lại thành “Tuần phát triển kĩ năng và tinh thần”.
Như vậy có thể dự đoán rằng khi bé học lẫy, ngồi, bò,đứng, đi, nói thì bé sẽ rơi vào WW.
Bảng các kỳ wonderweek (Mượn của bạn Eva.vn vì lười làm)
P/S: Theo sách thì là 10 giai đoạn. Nhưng theo kinh nghiệm thực tế thì tớ thấy có rất nhiều bé “dở chứng” thêm 1 phát thứ 11 vào khoảng 19-20-21m nữa nhé. Kỹ năng các bạn đạt được sau quả thứ 11 này là NÓI DÀI, tức là bạn nào đang bắn phát 1 thì sẽ nói được 2-3 từ liền nhau, bạn nào đang nói 2-3 từ có thể nói câu dài trọn vẹn 5-6 từ…
2. CÁC BIỂU HIỆN CHUNG CỦA WONDER WEEK.
Trước tiên xin có mấy lưu ý nhỏ:
- Tùy vào từng kỳ wonder week mà các biểu hiện sẽ khác nhau.
- Tùy vào từng bé mà các biểu hiện sẽ khác nhau.
- Dưới đây chỉ là tập hợp các biểu hiện chung thường có, bé có thể có tất cả các biểu hiện này, hoặc chỉ có 1 vài biểu hiện.
- Bảng mô tả lịch các kỳ wonder week chỉ mang tính chất tham khảo vì không phải bé nào cũng đúng chóc giống lịch. Nên các mẹ dựa chủ yếu vào biểu hiện của bé rồi mới đối chiếu với lịch để xem con có khả năng rơi vào kỳ wonder week không. Nhiều bé có thể rơi vào ww sớm hoặc trễ hơn so với lịch.
Các biểu hiện:
– Quấy khóc cả ngày.
– Đang ngủ ngon dậy khóc, càng dỗ càng khóc to và dường như ko có cách gì để bé dừng khóc. (Trước đó ngủ rất thẳng giấc và ngủ sâu).
– Chán ăn, bỏ ăn, ăn ít (trước đó đang ăn rất tốt).
– Đòi bế cả ngày, bám mẹ nhiều hơn.
– Nhút nhát hơn, sợ người lạ.
– Ghen tị.
– Thay đổi tâm trạng nhanh chóng, đang vui có thể ngay lập tức khóc, đang khóc vui luôn.
– Mút tay nhiều, thích ôm ấp 1 món đồ quen thuộc nhiều hơn.
– Đối với các bé lớn (trên 1 tuổi), có thể có nhiều hành động “trở lại tuổi thơ”, ví dụ như đã biết đi tự dưng lại thích bò, đã biết xúc lại bỏ xúc đòi bốc tay, đã cai sữa tự dưng lại ra mò ti đòi bú @_@…
3. TẠI SAO KỲ PHÁT TRIỂN MÀ LẠI KHÓ CHỊU THẾ.
Uh thì phát triển cứ phát triển, sao mà tự dưng chúng nó lại dở chứng kinh dị như thế?
Tưởng tượng thế này, khi bạn đọc 1 cuốn tiểu thuyết ngôn tình sướt mướt, hay là xem 1 bộ phim Hàn Quốc với các tình tiết gay cấn hấp dẫn, bạn sẽ thế nào? Có phải sẽ muốn nhanh nhanh chóng chóng đọc cho hết quyển truyện, xem cho hết bộ phim để xem kết quả cuối cùng anh đầu quăn đẹp giai có lấy cô lùn tịt xấu gái nhà nghèo nhưng cá tính kia hay không? Rồi thì bạn bỏ cả ăn (hoặc vừa ăn vừa dí mắt vào màn hình), bỏ cả ngủ (thức đến 4-5h sáng luyện cho xong) để xem cho nhanh. Rồi thì chả may lúc ý có đứa nào mà gọi điện rủ bạn đi chơi, đi shopping, không khéo chả bị bạn chửi cho 1 trận vì “bố của nợ làm phiền tao”.
Con của bạn cũng vậy! Thời kỳ Bão tố là lúc bé đang “Luyện chưởng”, rất tập trung chăm chú, cần mẫn và kiên trì để học cho bằng được “tuyệt chiêu” mới, có thể là lẫy, có thể là bò trườn, hay mơ hồ hơn là khả năng hiểu được mớ ngôn từ mà “bọn người lớn” cứ ra rả bên tai bé hàng ngày là cái gì… Thế nên người ta bỏ ăn, bỏ ngủ, đang đêm ngủ ngon tỉnh giấc nhớ ra “bí kíp” chưa luyện xong, buồn quá.. khóc… Rồi thì luyện mãi ko xong, người ta cáu, giận, bực bội. Đã thế “bọn người lớn” ko hiểu chuyện lại lao vào la hét, quát mắng, hoặc lo lắng thái quá, nhồi ép ăn, ép bú, ép ngủ, hay tệ hơn là lôi đi bác sỹ khám…làm cản trở quá trình “luyện chưởng” của các đại ca, đại tỷ…. Và tất nhiên, luyện mãi ko được, người ta sẽ buồn, buồn quá thì cần nơi nương tựa, chia sẻ, động viên, khích lệ và người ta tìm đến ai? MẸ MẸ MẸ!!! Và đó là lý do tại sao người ta nhõng nhẽo, bám mẹ sát sạt.
4. THẾ THÌ “BỌN NGƯỜI LỚN” PHẢI LÀM GÌ.
Lý thuyết thì rất nhiều, nhưng kinh nghiệm KINH ĐIỂN nhất lại rất đơn giản: MACKENO – KỆ KỆ và KỆ.
– Đang ngủ dậy khóc: KỆ, hãy để cho các nàng, các chàng ĐƯỢC QUYỀN KHÓC, khóc cho đã đi, rồi mẹ hãy lại gần vỗ về bé. Đơn giản là vì, có lại gần ngay từ đầu, cố gắng dỗ dành cũng ko giải quyết được vấn đề gì
– Chán ăn, ăn ít, lười bú: KỆ. Hết kỳ ww các đại ca, đại tỷ sẽ ăn bù, chả sao cả.
– Nhõng nhẽo, ăn vạ: LẠI KỆ. Lại cho các bạn ĐƯỢC QUYỀN KHÓC.
Nói chung là thế, nhưng tất nhiên cũng có 1 vài giải pháp nho nhỏ khác ngoài việc KỆ nhé, nói ra ko các mợ lại bảo em “tư vấn cũng như không” 😀
– Đầu tiên là nên cho các bạn trẻ đi ngủ giấc đêm sớm hơn bình thường 30 – 45 phút.
– Cắt đi 1 giấc ngày (áp dụng với tuần 12 – 26 hoặc 37 – 55 hoặc 64). TẠI SAO? Rằng thì là mà các tuần này là các tuần mà bọn “sâu ngủ” muốn trở thành “trí thức”, chúng nó đang muốn ngủ ít hơn, phá nhiều hơn và gọi tên 1 cách mỹ miều thì là những giai đoạn mà các bạn ý muốn CẮT NGỦ NGÀY (giảm số lượng/thời gian các giấc ngủ ban ngày)
– KHÔNG ÉP CON ĂN, đừng biến biếng ăn sinh lý thành biếng ăn tâm lý. Mẹ chỉ cần đợi đến lúc con ĐÓI con ĐÒI thì mẹ cho ăn là được.
– Quan tâm con nhiều hơn, cùng chơi các trò chơi để luyện tập các kĩ năng con đang học.
– Khi bé quấy khóc, giúp bé quên đi sự khó chịu bằng cách cho bé thực hiện hoạt động bé thích nhất, mát xa cho bé, cho bé đi ra ngoài chơi, nghịch nước.
– Cho đi chơi, cho hoạt động càng nhiều càng tốt. Đi chơi để quên buồn bực, hoạt động nhiều để cho “mệt”, mệt quá thì lăn ra ngủ say quay tít, ko có sức dậy mà gào thét.
– Cuối cùng, học cách chịu đựng tiếng khóc của con. HÃY ĐỂ BỌN TRẺ ĐƯỢC QUYỀN KHÓC. (Tại sao lại nói là được quyền khóc? Bởi vì tớ biết có rất rất nhiều mẹ sợ con khóc, con hơi e e 1 tẹo là đã chạy vội lại dỗ dành, ôm ấp, làm đủ trò để con không khóc, mà thực ra, khóc là 1 quyền của trẻ, để thể hiện tâm trạng, để giải tỏa sự khó chịu, bức xúc, ấm ức trong người… vậy thì tại sao lại ngăn con khóc?)
Túm cái váy cuối cùng:
- Bạn nào biết tiếng anh thì mua cuốn “The Wonder week” về đọc, bản sách giấy hoặc bản ebook Kindle, đầy đủ chi tiết, ví dụ ví deo, bày trò chơi từng thời kỳ, cách xử lý từng giai đoạn….
- Bạn nào tiếng anh ú ớ thì chờ NXB ở Việt Nam mua bản quyền và dịch cho các bạn đọc (theo tớ biết là đã có bên mua bản quyền rồi, còn bao giờ ra thì ko biết).
- Bạn nào lười nữa thì đón chờ sách NUÔI CON KHÔNG PHẢI CUỘC CHIẾN của ba con vịt: Mẹ Ong Bông, Bubu Huong, Hachun Lyonet sẽ có phần viết về wonder week này (tóm tắt nhưng chi tiết hơn bài này của tớ hihi) và nhiều điều kỳ thú khác trong sách (5 phút cho quảng cáo tý nhé ^^) – dự tính sách sẽ ra mắt vào tháng 8 mùa thu sắp tới (vì 3 ad lỡ viết quá nhiều nên ko kịp ra vào tháng 6 như đã báo hị hị)
Hết ạ!
