Những xét nghiệm mẹ bầu cần làm trong thai kỳ

Thực tế, mẹ bầu không cần thiết phải làm tất cả các loại xét nghiệm này nhưng nếu hiểu một cách rõ ràng mục đích của các xét nghiệm bạn sẽ đưa ra quyết định về việc có nên thực hiện hay không?

Xét nghiệm được thực hiện trong khoảng tuần 10-12 của thai kỳ, đặc biệt khuyến nghị với mẹ bầu có tiền sử sinh con không bình thường, bị dị tật, sảy thai, sinh non, chết lưu và mẹ mang thai trên 35 tuổi. Phương pháp này sẽ lấy mẫu lông nhung màng đệm để phát hiện các dấu hiệu bất thường nhiễm sắc thể của thai trước khi có chỉ định chọc ối.

Siêu âm đo độ mờ da gáy còn gọi là đo khoảng sáng sau gáy nhằm kiểm tra vùng da gáy của thai nhi để phát hiện sớm hội chứng Down. Việc siêu âm được thực hiện khi thai phụ bước vào tuần 11-13, nếu bỏ lỡ giai đoạn này (siêu âm khi đã bước sang tuần 14) chỉ số sẽ không còn chính xác. Thai nhi có chỉ số đo độ mờ da gáy >3,0 mm thì nguy cơ mắc bệnh Down cũng như các bất thường nhiễm sắc thể khác rất cao.

Triple Test là bộ ba xét nghiệm máu được thực hiện khi thai 16-17 tuần nhằm chẩn đoán nguy cơ rối loạn di truyền nhiễm sắc thể. Thông thường nếu nghi ngờ trẻ bị hội chứng Down khi siêu âm độ mờ da gáy ở tuần 11-13, bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ bầu làm thêm xét nghiệm Triple Test để có kết quả chính xác. Xét nghiệm này sẽ tìm ra các nguy cơ rối loạn di truyền bẩm sinh ở thai nhi gồm xét nghiệm 3 chất AFP (một loại protein do thai nhi sản sinht), HCG (hormone do nhau thai sản xuất) và Estriol (hormone estrogen do nhau thai và thai nhi sản xuất).

Xét nghiệm này thường được làm khoảng giữa tuần thai 16-20. Vì nước ối có chứa các tế bào da của thai nhi và các cơ quan trong tử cung của mẹ bầu cho nên giúp chẩn đoán chính xác giới tính thai nhi, tầm soát nguy cơ mắc Down hay các khuyết tật ống thần kinh.

Xét nghiệm này cũng thường được chỉ định với phụ nữ mang thai 35 tuổi vì khả năng sinh con có bất thường nhiễm sắc thể sẽ tăng lên theo độ tuổi của người mẹ. Phụ nữ sinh ra trong gia đình có người mắc các bệnh di truyền, đã từng sinh con bị dị tật bẩm sinh cũng được khuyên nên chọc dò nước ối khi mang thai.

Việc xét nghiệm nước tiểu có thể thực hiện định kỳ trong thời gian mang thai theo yêu cầu của bác sĩ điều trị. Qua xét nghiệm chúng ra có thể phát hiện sớm dấu hiệu tiểu đường thai kỳ (nếu chỉ số gluco trong nước tiểu vượt quá ngưỡng cho phép) từ đó có thể điều chỉnh lại chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý cho mẹ bầu.

Ngoài ra, nếu chỉ số protein trong nước tiểu quá cao có thể chẩn đoán mẹ bầu đang mắc viêm nhiễm cần được điều trị. Chỉ số albumin dư thừa lại là dấu hiệu của triệu chứng tiền sản giật ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. Có 5% thai phụ bị hội chứng tiền sản giật trong thai kỳ cho nên chị em không nên chủ quan.

Một trong những xét nghiệm cần làm trong thai kỳ chính là thử máu,.

– Kiểm tra thành phần tế bào máu gồm hemoglobin, hematacrit và số lượng tiểu cầu của mẹ bầu. Nếu chỉ số hemoglobin hoặc hematacrit thấp đồng nghĩa với việc mẹ bầu đang thiếu máu. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc bổ sung sắt và axit folic cho thai phụ.

– Nhóm máu: Nhiều mẹ bầu chưa biết rõ mình mang nhóm máu gì, điều này rất cần thiết trong thai kỳ để đề phòng trường hợp chị em cần được truyền máu. Bên cạnh đó xét nghiệm nhóm máu còn giúp chẩn đoán yếu tố nhóm máu Rh âm hay Rh dương. Nếu mang nhóm máu Rh dương mẹ bầu cần được chăm sóc đặc biệt để hạn chế nguy cơ mắc bệnh Rhesus hay bệnh Thalassaemia.

– Thông qua xét nghiệm máu tổng quát có thể phát hiện bà bầu có mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như lậu, giang mai, HIV/AIDS, hay nguy cơ mắc bệnh viêm gan, tiểu đường thai kỳ…

– Ở tuần thứ 32 hoặc 36 trước khi sinh, nhiều bệnh viên sẽ yêu cầu thai phụ kiểm tra khả năng đông máu trước khi sinh.

Là xét nghiệm thực hiện ở tuần 35-36 nhằm theo dõi nhịp tim thai để kiểm tra tình trạng sức khỏe của bé, liệu bé có nhận đủ lượng oxy cần thiết chưa. Ngoài ra, thời điểm này thai phụ cũng được tiến hành siêu âm để theo dõi động mạch não, động mạch tử cung, kiểm tra nước ối…để sẵn sàng chuẩn bị cho quá trình vượt cạn gần kề.

Ngoài những xét nghiệm cần làm trong thai kỳ kể trên, trong quá trình khám thai mẹ bầu sẽ được tiến hành siêu âm 4D (hình ảnh 3 chiều kết hợp có quay phim) nhằm phát hiện sớm các bất thường về hình thái của thai nhi như sứt môi, thiếu chi, bất thường hệ tim và cơ xương. Chỉ định tiêm phòng uốn ván khi mang thai tháng thứ 5-6. Ngoài ra, chị em còn được kiểm tra huyết áp thường xuyên trong suốt thời gian mang thai.