Thông thường đã đi gác cu, không ai là người chưa từng đụng chim bổi trận phải không các bạn, tuy chim trận khác nhau, địa hình khác nhau, nhưng kết qủa rất giống nhau ở chỗ, đấu riết đến chiều tối chim mồi mệt nhoài người thì đói rã rời,tinh thần thì căng thẳng (ức lắm chứ ) đành bó tay ra về thôi.
Tuy nhiên mình khuyên các bạn đừng vội buồn bã, hãy bình tĩnh tìm giải pháp thu phục nó nhe!.
Hầu hết những người đam mê thú gác cu đều bày tỏ quan điểm không đồng tình với với cách bẫy chim bổi ngoài rừng bằng loại rập lưới. Bởi đây là loại bẫy diệt chủng, hơn nữa nó không hề xảy ra quá trình phô diễn, thi đấu tài năng giữa chim mồi với chim bổi bên ngoài, nên không thể hiện tính chất nghệ thuật của cái thú chơi chim cu cườm. Điều đó thì ai cũng rõ, song cũng có nghệ nhân tâm tư rằng: Nếu gặp một con chim bổi ngoài rừng quá hay, hay đến mức mà người ta phải bất chấp chuyện có nghệ thuật hay không cần nghệ thuật, chỉ cần bắt cho bằng được con chim bổi hay này để nuôi. Bởi nghệ nhân đã dùng đủ loại bẫy lục (những loại bẫy có tạo ra thế đấu đá của con mồi với con bổi) mà vẫn không thể nào bẫy được con chim bổi nên cực chẳng đã nghệ nhân mới “phạm huý”, thậm chí còn tự hứa với lòng mình là chỉ một lần chỉ dùng bẫy rập để bắt con chim bổi cực hay này, không bắt đại trà. Đúng là trong trường hợp này, mục đích tối thượng của nghệ nhân là làm sao cho chú chim bổi cực hay kia phải ở trong khuôn viên nhà mình càng sớm càng tốt. Điều này thật dễ hiểu và dễ thông cảm. Xin miễn bàn thêm!
Nhưng nếu đã dùng đến bẫy rập mà gặp phải con chim cực khôn, nó cảnh giác đến mức không thèm bén mảng đến khu vực mình bày bố bẫy lưới rập nên vẫn không tài nào bắt được nó. Chẳng nhẽ bó tay sao…. !
Đối với những nghệ nhân thiên về chiều hướng lấy nghệ thuật làm trọng, muốn chinh phục con chim bổi cực hay bên ngoài bằng chính năng lực của con chim mồi cộng với trí lực của kẻ gác cu, nghĩa là làm cho con chim bổi ngoài rừng thực sự tâm phục, khẩu phục mới nhảy vào bẫy lục chứ không phải do xớn xác mà chui nhằm đầu vào mấy chục mét lưới giã cào.
Với loài chim cu cườm, muốn con chim bổi chịu nhảy vào bẫy lục thì đòi hỏi tài năng của con chim mồi. Điều này thì ai cũng biết. Thường thì con chim mồi hay, đủ bài bản, nước non thì khả năng dụ bắt chim bổi ngoài rừng đạt hiệu quả rất cao, nhưng không hẳn hoàn toàn nghiệm đúng cái lý thuyết này. Có bao giờ bạn gặp trường hợp đưa con chim mồi thiện chiến số một đi bẫy mà vẫn không bắt được con chim bổi ngoài rừng, trong khi đó dùng một con chim bổi mới nổi lên đưa đi bẫy lại bắt được con bổi mà “đàn anh” chịu thua. Vì sao vậy? Theo tôi, còn nhiều câu hỏi lý thú để các nghệ nhân bàn luận, trao đổi, giải bày. Cổ nhân đã dạy: “Nghề chơi cũng lắm công phu” quả thật là chí lý!
Trở lại chủ đề chính mà chúng ta cùng quan tâm là gặp phải con chim bổi ngoài rừng cực hay, cực khôn, đã bẫy bằng các loại bẫy lục nhưng rất khó có khả năng bắt được chúng. Mặc dù vậy, nghệ nhân vẫn quyết chí bắt bằng được.
–Cách 1:Khi đi bẫy đưa theo 2 con chim mồi trong hai lục (tạm gọi là thế liên hoàn tiếp đấu):
– Trong đó có một con chim mồi có cùng giọng với con bổi ngoài rừng (ví dụ: con bổi giọng đồng; con mồi cũng giọng đồng): điều này giúp tạo hiệu ứng “khắc giọng”, “kỵ giọng” (hiểu nôm na như con người bị “khắc tuổi”, “kỵ tuổi”). Ta tạm gọi con mồi này là con mồi số 1.
– Và con chim mồi còn lại có giọng khác với giọng con bổi ngoài rừng (con mồi này có giọng thổ hoặc giọng kim cũng được nếu như con bổi ngoài rừng gáy giọng đồng): điều này giúp tạo hiệu ứng “hạp giọng”. Ta tạm đặt con mồi này là con mồi số 2.
– Ta đã xác định được địa bàn cư trú của con chim bổi khó tính này rồi thì khi đến nơi hãy nhanh chóng chọn tàn (cây), chọn kèo thế (cành cây) cho thật tốt.
– Trước tiên, ta chỉ treo lục chim mồi số 1: con mồi có cùng giọng với con bổi ngoài rừng (con bổi giọng đồng; con mồi cũng giọng đồng). Vì “khắc giọng” (tức là cùng gáy một giọng) nên thường con bổi chỉ đấu xuôn chiếu lệ chứ ít tức khí để lao vào xua đuổi, đấm đá (chắc chúng nghĩ có giọng gáy giống nhau thì phải có họ hàng, dòng tộc, hoặc không khéo lại là con rơi, con rớt chi đó nên không nỡ “nồi da nấu thịt” thì phải???).
– Trong lúc này, ta nên “giấu kín” con chim mồi còn lại (tức con mồi số 2). “Giấu kín” ý muốn nói là đừng cho con mồi số 2 gáy hoặc đừng cho con bổi ngoài rừng nghe tiếng gáy của con mồi này. Hãy giữ bí mật con ác chủ bài này (con mồi số 2) đến giờ G.
– Nếu đấu một, hai tiếng đồng hồ với con mồi số 1 mà con chim bổi lơi ra, tự bỏ đi thì cũng tốt. Còn không, ta chủ động tạo cớ cho con chim bổi bay đi (ví dụ: giả bộ vô tình đi về hướng tàn cây treo lục, nên nhớ phải hết sức nhẹ nhàng, tĩnh lặng; tối kỵ văng ném, rượt đuổi làm cho con chim bổi thất kinh hồn vía).
– Sau khi con chim bổi đi rồi, ta nhanh chóng thay lục có con mồi số 2 (khác giọng gáy với con bổi ngoài) vào đúng ngay vị trí của lục số 1 vừa mới lấy xuống.
– Trong lúc này, ta lại phải “giấu kín” con chim mồi mồi số 1. Đừng cho con mồi số 1 gáy hoặc đừng cho con bổi ngoài rừng nghe tiếng gáy của con mồi này.
– Và đây là khoẳn khắc chờ đến giờ G. Nếu bạn chọn được vị trí quan sát tốt, bạn sẽ thấy khi con mồi số 2 của ta vừa mở miệng, lập tức từ một gốc rừng đâu đó, chú chim bổi cất tiếng đáp lại rồi đập cánh phành phạch vút lên trời cao, sau đó lỉa thẳng vào tàn cây, tót lên kèo thế để tiếp tục thi đấu hiệp hai. Và chú chim bổi nhanh chóng phát hiện ra một kẻ lạ mặt khác, gáy khác giọng (cũng có nghĩa là rất hạp gọng với chú ta). Thế là một trận quyết đấu thư hùng, sống mái diễn ra. “Khôn ba năm, dại một giờ” là lúc này đây.
– Cách 2:Xa luân chiến …( hôm nay cho con bổi đấu với con mồi này , ngày mai cho đấu với con mồi khác … ngày nào cũng đấu hoặc ba ngày đấu một trận …cách này cũng hay nhưng nếu ta không bắt được con bổi đó … thì con bổi sẽ bị bể mồi ….khó mà bắt được nó sau này ….).
–Cách 3:Dùng con mồi trận (bắt từ 200 con bổi trở lên) cho đấu với con bổi trận 2 ngày liên tục … ngày thứ 3 đem con bổi mới nổi đến bẫy…có khả năng bắt được. vì trước đó con mồi trận nó gáy gù đủ bài bản, ra chiêu dụ bổi liên tục … con bổi bị nhợn …tức quá đá điên với con mồi mới nổi vì con mồi này chưa biết dụ bổi như thế nào … chỉ biết gáy gù hết mình, cách này cũng không hiệu quả lắm.
–Cách 4:Mỹ nhân kế … chúng ta dùng con mồi cây thật dữ đấu với con bổi ….thả con mồi đất (chim mái) đứng lững thững dưới đất . Khi bổi đấu quyết liệt với mồi cây …bất phân thắng bại …bổi ta đường nào cũng toan xuống đất dí mái …thế là ….cho vào túi rút.
–Cách 5:Đấu từ sáng sớm. Hãy nhớ lại từ lúc đầu đụng con bổi định hướng đi, về, cội đứng, cội đấu, nhằm xác định chính xác cội ở của chim trận (đôi lúc chim bổi đấu đến chiều tối ngủ luôn ngay cội đấu). Để làm gì ư? Bạn hãy chọn kèo thật đẹp. Nhưng nhớ nếu chim bổi là giọng đồng hay chuông thì kèo nhẩy lỡ có xa một chút cũng được, nếu bổi là giọng sấm hay thổ thì kèo nhẩy phải thật gần với cầu nhẩy của lụp. Còn mồi đất thì sao? Sáng sớm hôm sau lúc trời còn chưa sáng nha, mình đã phải có mặt tại hiện trường nơi mà ta đã bầy binh, bố trận sẵn.đặt mồi vào đúng vị trí, sau đó ngồi vào chỗ núp, huýt sáo hay dùng cách riêng báo hiệu cho chim mồi biết ý chủ nhân muốn nó cất tiếng gáy. Các bạn hãy hình dung thử chim bổi đang trong giấc ngủ mơ màng bỗng giật mình vì tiếng kẻ lạ xâm nhập, trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê, chỉ nghe tiếng gáy là chính không hề nhìn thấy chim mồi, mà nhất là cái lụp, lồng chụp …. với cách này mình cũng đã sở hữu khá nhiều chim bổi trận rồi đó.
– Nếu đánh mồi dây sáng thật sớm đem con mồi dây thả ngay cội con bổi … nếu con bổi chịu đá lộn thì từ 5 đến 15 phút thì …bỏ em nó vào túi rút …nếu con bổi nhác đá và quá trận, thì thả mồi dây cho đi bộ chơi …bổi ta đường nào cũng nhào xuống vì con mồi dây đuôi dài y như con bổi …đá 1 trận sau đó đem mồi về …sáng mai bắt …. Quả thật nghề chơi cũng lắm công phu! Phải biết cách và điêu luyện nghệ thuật “bày binh bố trận” thì mới nắm chắc phần thắng và trở thành nhà cầm quân lỗi lạc…Nhưng xin đừng quên quy luật ở đời:Có thắng ắt có bại– đó là chuyện thường tình!
–Cách 6:Cách này hiệu quả nhưng khó thực hiện và phải có thời gian, chờ khi nào nó xây tổ ta tìm đến canh lúc nó có con ta đem con mồi treo sát bên tổ của nó, bảo đảm bắt ngay. (nhớ là lúc trên tổ đã có con nhỏ mới hiệu quả).
Vài kinh nghiệm khi bẫy chim rừng khôn ngoan bằng mồi lồng!
Trong nghề chơi, nếu một ai đó đã từng mang chim mồi đi bẫy thường có những lúc mong gặp một con chim rừng hay để bẫy và đa phần những con chim này thường là những con chim rất khôn ngoan và không dễ gì mà bẫy được nếu người chơi thiếu kinh nghiệm, ít tinh tế trong việc đánh giá đúng con chim rừng. Và vì vậy thì thưòng chịu thua nó,… Buổi đầu đi bẫy ai mà chẳng vậy phải không mấy bác?!
Để bẫy được những chú chim như vậy thì việc đầu tiên các bác cần phải có trong tay là chú mồi khôn ngoan và đầy kinh nghiệm chiến trường ( và nhớ là đừng có mang những chú mồi lỡ, mồi non đi bẫy đấy vì rất dễ bị nó làm cho bể trận rồi hư luôn) nhưng chưa đủ, các bác cần phải có thêm chút ít kinh nghiệm nữa nhé!
Thứ nhất:Phải chọn thời tiết đẹp, chọn thời điểm mà các bác có thể có thời gian khoảng 2-3 ngày có thể đi bẫy liên tục mà không sợ phải làm những việc khác ( cái này rất khó đối với đại đa số những người như chúng mình, chí dễ đối với các cụ về hưu rồi thôi,…!
Thứ hai:phải chọn thời điểm chim rừng căng lửa và không phải lúc chim mái đang bám trống (tốt nhất là những lúc như chim mái đang ấp trứng chẳng hạn).
Thứ ba:Phải tìm được đúng cội (thung) của chú chim rừng này (đôi khi chỉ cách một con mương, một con đường, một cái ao, một con sông,… nhưng là gianh giới của 2 đôi chim gáy khác nhau đó. Việc tìm đúng cội của nó rất có giá trị trong việc bẫy chim bổi khôn..
Thứ tư:là phải kiên định, phải chuẩn bị đầy đủ đồ ăn thức uống cho người đi bẫy trong ngày ( việc ăn mì tôm, bánh mì và uống nước đóng chai là những việc thường ngày của người chơi chim gáy mồi đấy). Dứt khoát không nôn nóng, hết thở dài rồi lại than ngắn. Người chơi chim gáy phải luyện được công lực là: lòng tĩnh như trời xanh, lúc chim rừng xuống cành thế thì hồi hộp (nhưng không phải chim cứ xuống cành thế là vào lưới đâu), lúc chim rừng sa lưới rồi cũng vui những cũng rất bình tĩnh, cầm sào lại lấy chim bổi trận mà xem như việc tất nhiên là phải vậy.
** Tối kị việc dùng nhiều mồi để bẫy nó cùng một lúc, và tuyệt đối không được thay đổi chiến thuật trong một buổi. Đã treo mổi lên rồi có nghĩa là các bác phải đảm bảo rằng: đã đúng cây, đúng cội và trong suốt thời gian đi bẫy trong ngày hôm đó, từ lúc treo mồi lên cho tới lúc hạ mồi xuống chỉ có mình mồi và chim rừng thôi, con người không được có thêm những tác động gì cả mà 100% là ở con mồi của mình, chớ thấy chim rừng gù gáy loạn xạ cả lên thấy mồi im tịt thì chán, rồi lại thay mồi khác. Chắc gì những chú mồi tân binh, lắm mồm, lắm miệng đã đủ võ để chinh phạt, trong cái im lặng của mồi nhưng là đầy sát khí đấy, cái im lặng của chim mồi nhưng là xuất chiêu đầy công lực thâm hậu đấy. Mình đánh giá rất cao những chú chim mồi luôn biết chịu nín, biết im lặng trước những chú chim rừng khôn ngoan (việc lên tiếng để chim rừng khôn ngoan chung được cây với mồi không phải đã là một kỳ tích đó sao?!) còn sau đó là việc dụ chim rừng sa lưới mới là đoạn kết có hậu chứ! đâu có phải là chim chiến để phân biệt hơn thua với chim rừng bằng giọng gáy, (hơn chim rừng mà không dụ cho nó vào lưới thì cũng là đò bỏ đi mà thôi), Kinh nghiệm của bản thân mình khi bẫy gáy cho thấy: lúc chung cây mà chim rừng cứ gáy, gù như muốn ăn tươi, nuốt sống chim mồi đi ấy, thì là điều tốt, lúc đó mà chim mồi im lặng, thi thoảng mới gáy vài tiếng nhè nhẹ như báo với chim rừng là: tớ vẫn đang còn đây đấy, đừng có mà xem thường nhau nhé! thế là ổn!
Thứ năm là:Các bác nên nhớ rằng việc bẫy được chim rừng hay không là do chim mồi quyết định cả! Con người hỗ trợ chim mồi bằng kế hoạch như là chọn thời gian thi đấu, chọn địa điểm giao tranh,… còn tuyệt đối con người không nên can thiệp vào theo ý kiến chủ quan của mình để làm hỏng cuộc thi (nên nhớ là chim mồi và cả chim rừng không thích sự can thiệp của các bác lúc này mà thay vào đó là sự tĩnh lặng của tự nhiên).
Một con bổi hay trong tự nhiên thường là rất hiếm, bẫy được nó là niềm hạnh phúc của người chơi vì phải là người có kinh nghiệm thực sự mới bẫy được. Nhân đây mình cũng xin nói thực lòng với những người thực sự có niềm đam mê chim gáy rằng: Chim gáy hay trong tự nhiên không có nhiều (cả một vùng rộng lớn hàng mấy xã mới xuất hiện một vài con), khi có một ai đó đã được sở hữu những chú bổi hay, chim mồi quý thì cần phải biết trân trọng chúng như một vật quý nhé! ngoài ý nghĩa là một con chim mồi trong nghề chơi ra thì hình như nó còn là một thứ tình cảm của người chơi nữa đấy! đi công tác xa thì nhớ chúng, và,… các bác có tin là chúng cũng nhớ chúng ta (những chủ nhân đích thực của nó) có đấy: con chim gáy thì việc biểu thị tình cảm của nó không rõ ràng nhưng mình nghĩ là có. Chim gáy mồi của mình chỉ mình treo, rút sào là gáy,… còn người khác treo thì không hẳn là vậy,… khi đang gáy mà có người đi qua là nó im lặng,… nếu mình không xuất hiện (lên tiếng cho nó nghe, huýt sáo cho nó nghe hoặc xuất hiện cho nó thấy thì nó chẳng gáy đâu,… có lẽ nó sợ người không phải là chủ nó bắt mất!), mùa bẫy mà đang có chim cắt, nếu treo ở nhữn cây quá rậm rạp là nó không gáy vì hình như nó không quan sát xung quanh được nên sợ nguy hiểm và không đủ tự tin để gáy. Con chim đa đa mồi của mình chỉ có mình đút mồi cho nó là nó chạy lại và mổ lấy mồi trong tay mình mà ăn, còn người lạ thì dù là mồi ngon đến mấy nhưng nó không đến gần, con chó săn của mình khi mình đi bẫy chim mà không cho nó theo, khi mình về đến nhà lúc tối mịt nó chạy ra đầu tiên đón mình từ ngõ rồi liếm láp khắp tay mình,…nó quấn lấy mình đến hàng chục phút chứ chẳng ít đâu! đó là cách thể hiện tình cảm của những con mồi mình nuôi với chủ nhân đích thực của nó, cảm nhận được điều này mới thấy hết sự thú vị trong nghề chơi các bác à!
Thật buồn khi thấy có một vài người chơi mua chim về rất nhiều mà không đủ thời gian dành cho chúng, ít nhất một ngày mỗi con chim phải mất đến dăm phút ta dành cho chúng (nhớ là ban ngày ạ!), chứ đừng nói là có thời gian cho chúng đi tập mồi nữa thì thử hỏi làm sao mà chim hay cho được.
Một số bác thì có sáng kiến là nhờ người nuôi, nhờ người đi bẫy để chim gáy thành mồi đièu đó cũng tốt nhưng mình dám chắc rằng, con mồi đó sẽ có những hạn chế khi đến tay các bác sử dụng.
Theo thiển ý của mình thì: đã có rất đông người yêu con chim gáy bình dị nhưng để hiểu hết được tính nết của một vài con chim mồi thì không phải ai cũng làm được vậy, không phải là chúng ta không đủ trình mà cái chính là không đủ thời gian đó mấy bác! Vậy thì hãy khoan để đi đến những kết luận: con mồi này hay, con mồi kia sát bổi,… có chăng chỉ đánh giá được nó phần nào qua tiếng gáy của nó mà thôi. Còn một lí do nữa để các bậc tiền bối mà anh em mình đã gặp trong nghề chơi hình như không ai bán con chim mồi của mình vì chỉ sợ người mua không hiếu hết được nó mà thôi!
