Yến màu – Một số điều cơ bản
Trong 3 cách chơi chim yến Canary (dáng, màu, hót) thì cách chơi nào cũng khó, thậm chí rất khó. Cả 3 cách chơi cho đến ngày nay thực sự là ko có giới hạn nếu quyết tâm theo đuổi bởi sự sáng tạo của người chơi là vô hạn. Mỗi người chơi đều chọn cho mình những kiểu chơi riêng nhưng nhìn chung vẫn phải tuân thủ những nguyên tắc chơi cơ bản. Tại VN, thực tế mà nói thì cách chơi yến màu của chúng ta cũng chỉ dừng ở mức sơ khai, cách tuyển chọn, lai tạo cũng có phần hạn chế mặc dù yến hót xuất hiện tại VN cũng gần cả trăm năm nay. Tại sao phong trào chơi yến hót tại VN lại chậm phát triển? Nguyên nhân thì có nhiều nhưng nhìn chung có những nguyên nhân sau.
1/ Chúng ta ko có nhiều nguồn giống ở từng chủng loại khác nhau. Đa số giống đều cũ, đã thoái hóa hoặc thậm chí mất giống. Số giống mới nhập về cũng có nhưng ko nhiều và đa phần là giống từ những nguồn nhập khẩu truyền thống, ko thấy xuất hiện những nguồn mới. Có thể nói rằng con giống của chúng ta có nhưng cứ “lai rai” theo kiểu hết rồi lại nhập và cứ thế….hoàn toàn ko có sự ổn định. Đây là điều tối quan trọng!!!!
2/ Chất lượng con giống ko ổn định. Những giống nhập về VN cũ có mới có nhưng do kỹ thuật nuôi, điều kiện khí hậu, thức ăn….. đều ko thể phát triển bầy đàn tốt được.
3/ Kỹ thuật nuôi. Cách nuôi canary của chúng ta từ xưa đến nay vẫn vậy, ko thấy có sự thay đổi nào lớn để gọi là đột phá. Nếu theo cách nuôi hiện nay chim vẫn sống, vẫn khỏe, vẫn đẻ bình thường nhưng ko thể nói những lứa con cháu sau này sẽ phát triển hơn chim bố mẹ hay thậm chí ngược lại?
Như đã nói ở trên, yến hót tại VN thường lệ thuộc vào 1 số nguồn giống cố định và người chơi đôi khi ko có nhiều sự lựa chọn. Đa số chim về VN là các chủng loại yến màu, kế đến là 1 số dòng yến dáng và rất rất ít gọi là yến hót. Chính vì thụ động trong việc chọn giống nên người chơi tại VN cũng tự liệu cơm gắp mắm theo kiểu có gì chơi đó và lẽ dĩ nhiên cái gì nhiều thì cái đó đương nhiên có đất sống. Ở đây tôi nói yến màu tại VN là nhiều nhất vì vậy nó đương nhiên là cách chơi được nhiều người lựa chọn (thực tế cũng ko có lựa chọn nào khác!) Nhưng ko sao, chơi yến màu cũng là một cách chơi hấp dẫn nếu như bản thân người chơi tự khắt khe với bản thân mình, có nghĩa là họ mong muốn mình sẽ làm được cái gì đó để tránh tình trạng chán nản khi ko tìm thấy động lực trong thú chơi này rồi chuyển hẳn sang thú chơi khác (những trường hợp như vậy thường ko hiếm)
Thủy tổ của yến nhà: Serenius Canaria
Yến màu, yến dáng hay yến hót thì cũng là chim yến Canary cả thôi nhưng yến màu được lựa chọn nuôi dưỡng ko phải để nghe giọng hót của nó mà được lựa chọn bởi những màu sắc xuất hiện trên bộ lông. So với chim yến hoang thủy tổ chỉ có duy nhất 1 màu xanh xám thì cho đến ngày nay con người đã lai tạo ra được khoảng 500 màu sắc khác nhau. Bộ lông của chim yến thủy tổ có rất nhiều sắc tố đen, những sắc tố khiến nó trông rất giống chim sẻ hoang nhưng qua quá trình lai tạo thì những sắc tố đen này dần dần biến mất và các màu sắc khác nhau cũng dần xuất hiện. Màu sắc xuất hiện đầu tiên là màu vàng. Thật là bất ngờ khi trong quá trình loại bỏ các sắc tố đen thì chim yến lại xuất hiện màu vàng trên bộ lông. Và màu vàng này ngày càng trở nên tinh khiết, ko còn bị lem và dần dần nó nhường chỗ cho những màu khác. Màu vàng có được là do trong bộ lông chim có chứa các sắc tố carotenoid (hay còn gọi là sắc tố vàng, cũng có người gọi là xanthophyll, sau này màu đỏ cũng như thế) và sự thiếu hụt các sắc tố này khiến một màu mới lại xuất hiện ở chim, đó là màu trắng. Đây là 2 màu cơ bản đầu tiên của Canary và qua 1 thời gian dài người ta cố gắng tìm kiếm những màu sắc khác nhưng chuyện đó ko hề đơn giản. Mùa vàng và trắng là 2 màu cơ bản và xuất hiện 1 cách tự nhiên trong quá trình lai chọn lọc. Trong quá trình này sẽ ko xuất hiện màu sắc nào khác, nếu muốn có những màu khác thì người ta buộc phải lai Canary với những loài chim khác nhau. Đây là cách làm rất mạo hiểm vì có tới 99% sẽ xảy ra tình trạng bất thụ. Đây là việc rất hiển nhiên vì lai như vậy là hoàn toàn phản khoa học nhưng sẽ có trường hợp thụ tinh được và khi đó sẽ xuất hiện 1 giống loài mới. Có nghĩa là 1 giống chim mới xuất hiện ko hoàn toàn là Canary nữa. Nhưng biết làm sao được khi mong muốn có được những màu sắc mới vẫn khiến người ta mạo hiểm! Chí ít cho tới thời điểm này đã có rất nhiều màu sắc được khoác trên mình giống chim “Canary” mới này. Bạn đừng buồn khi biết chim của mình ko phải là yến Canary thuần chủng có xuất xứ tại quần đảo Canary mà chỉ là yến Canary đã bị thuần hóa thành 1 giống loài khác. Về cơ bản thì nó vẫn mang những đặc điểm của Canary, vẫn là loài ăn hạt và hót rất hay nhưng nó vẫn được gọi là Canary bởi lẽ trong số 1 % ấy thì người ta sẽ cho lai ngược lại với Canary hoang dã. Theo quan điểm của cá nhân tôi thì khi lai như vậy con người đã trực tiếp can thiệp vào quá trình tiến hóa của tự nhiên phục vụ cho lợi ích riêng của con người. Tất nhiên ở ngoài thiên nhiên sẽ ko có chuyện các giống loài khác nhau tự ghép đôi với nhau, nếu có thì đó chỉ là sự vô tình và sẽ tạo ra sự đột biến ở các giống loài. Trong trường hợp Canary, con người đã can thiệp bằng nhiều cách, thậm chí can thiệp rất thô bạo chẳng hạn như thụ tinh trong ống nghiệm, lấy mẫu ADN v.v….. Đây là điều ko hay nhưng suy nghĩ sâu hơn mới thấy chúng ta ko thể bắt 1 con trâu rừng ra ruộng cày cấy giống như 1 con trâu nhà được!
Và đây là 1 số con lai giữa Canary và các loài chim khác. Nhìn chung khi cho lai họ cũng rất khôn ngoan khi lựa chọn những loài chim cũng có những đặc điểm tương tự như yến Canary để lai nhằm làm giảm tỷ lệ bất thụ ở chim con.
Canary lai với Bullfinch Yellow (chim sẻ ngực đỏ)
Để ý sẽ thấy lúc này các màu sắc của các loài chim khác nhau đã làm cho Canary trông sặc sỡ hơn. Nhìn chung chim đem lai đều thuộc họ Finch và Sparrow. Và còn rất nhiều loại con lai khác mà trong số đó có 1 loại rất nổi tiếng. Chính sự xuất hiện của loại này gây bất ngờ với nhiều người và ngay tại VN con cháu của loại này rất được ưa chuộng và được rất nhiều người chọn nuôi (sẽ đề cập đến nó trong 1 mục khác)
