Chim Chích Chòe Than có đặc tín kỳ lạ là khi hót không bao giờ đậu cành thấp. Chim chọn những cây cao nhất vùng, bay đậu trên ngọn cao nhất của cây ấy mới hót . Khi hót, chim cứ đứng nguyên vị trí suốt một khoảng thời gian dài, để ý thấy thường là 15p hoặc nữa giờ , với dáng dấp tự tin , khoan thai đủng đỉnh, say mê hót . Giọng của nó có bài bản nhất định, không thể lầm lẫn được với giọng của các loài chim khác.
Đứng trên vị trí cao nhất vùng mà hót, chứng tỏ chim không hề biết sợ một địch thủ nào , mà lại có vẻ thách thức nữa . Nó cứ điềm nhiên đứng hót, lúc nào không còn hứng nữa mới chiu tung cánh bay đi.
Hình dáng : Như phần trên mình nói , Chim Chích Chòe Than có đôi chân vừa cao , vừa nhỏ , trông không cân đối lắm , thế nhưng , chân nhỏ mà không yếu . Ai có thấy Chim Chích Chòe Than đá nhau trong rừng, hoặc đá trong lồng thì mới tháy những cú tung cước bần bật vào đối thủ của nó đích đáng đến chừng nào ! Đã thế nó còn mổ vào mắt, vào mặt , vào cổ đến đối thủ phải trụi lông , rách thịt , có khi lọt tròng…
Chim Chích Chòe Than có thân mình lớn gấp đôi chim sẻ, có con lớn đến gấp ba , chiều dài tính từ đầu đến chót đuôi khoảng 18 cm . Toàn thân phủ lông đen , trừ phần bụng , bên dưới lông đuôi, và hai sọc xuôi dài bên cánh là màu trắng . Mở và mắt của chim đen tuyền , chân đen móc.
Với bộ lông như vây, trong Chim Chích Chòe Than lúc nào cững tươm tất, sạch sẻ giống như cụ lý ngày xưa, chững chạc với khăn đóng áo dài đen quần trắng…Với bộ lông đặc biệt này . Chim Chích Chòe Than không có nét trùng giống vơi một con chim nào khác.
Để phân biệt với Chim Chích Chòe Lửa, người ta gọi con Chích Chòe hay Chim Chìa Vôi bằng cái tên mới là Chim Chích Chòe Than .
Ở miền Bắc và bắc Trung phần thì Chim Chích Chòe Than được gọi với cái tên từ thời cổ lổ là chim Chìa Vôi , sau đó là Chim Chích Chòe Than . Ở vùng ngoài không ai goi nó là Chim Chích Chòe Than , vì ở đó không có Chim Chích Chòe Lửa , nên khỏi sợ lộn.Ngay ở miền Nam mình , trước đây , người ta cũng goi nó là chim Chìa Vôi.
Chim chìa vôi ở miền Bắc có thân hình lớn hơn Chim Chích Chòe Than ở trong Nam , đôi chân cũng cao kều hơn , còn giọng hót và màu lông cùng đặc tính thì giống nhau như một .
Sỡ dĩ ông bà ta gọi nó là chim Chìa Vôi , vì đôi chan vừa cao vừa nhỏ giống như cái chìa vôi của các cụ ăn trầu . Do đôi chân vừa cao , vừa nhỏ trông yếu ớt nên dáng đi điệu nhảy của Chim Chích Chòe Than kều khều , tưởng như xiêu vẹo , không vững .Xưa nay , người nào có đôi chân ốm yếu lại cao nhồng, thì được người đời ví von là kẻ có cặp chân chìa vôi.
Xuất xứ : Chim Chích Chòe Than , xuất phát từ quần đảo Nam Dương, rồi dần dần có mặt ở các nước ở vùng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam ta. Tại nước ta , giống này có mặt khắp noi , ở đâu có người là ở đó có chúng ở. Từ trong rừng thẳm núi cao , đến vùng đồng bằng sông Hồng , sông Cửu Long , đi đến đâu , ta cũng gặp hình ảnh con chim mình đen bụng trắng thân thương trầy . Tuy nhiên , chúng sống ở rừng thì ít, mà sống trong vườn tược gần nhà của người thì nhiều.
Cách thuần chích chòe than bổi : Trong đời sống tự nhiên, Chim Chích Chòe Than thích gần gũi với con người . Chúng thường sống và làm tổ ở trong vườn nhà . Tổ của chúng là những họng cây . Muốn bắt Chim Chích Chòe Than con , người ta thường lấy nhứng cái hũ , những cái tỉn nước mắm , gác lên các cháng cây thấp , thế là chúng bay vào đẻ .Lúc chim con sắp tập bay là người ta chò đêm tối thọc tay vào bắt trọn ổ , và dĩ nhiên là người thả cho chim mẹ đi.
Chim Chích Chòe Than trông có vẻ dạn người , thế nhưng khi bắt vào lồn thì chúng tỏ ra cực kỳ sợ hãi.Nhiều con cứ thấy có bóng người là cố chui rúc vào nan lồng đến nỗi bể đầu, tróc lông , xệ cánh , không chị ăn mồi để chịu chết. Do đó, người ta thường nuôi chim con , vừa mau dạn lại có thể nuôi thả như các loài gia cầm khác . Chim con nuôi lớn lên trở nên thuần tính , thả bay nhảy trong nhà , trong vườn như các loại gia cầm.
Riêng chim lớn bẩy về, ta phải nuôi bằng phương pháp đặc biệt.
Trước tiên là sửa soạn một cái lồng tre hoặc mây, bên trong có treo một cóng nước, một cóng đựng cào cào ( các bạn nhớ xen hết chân để để phòng cào cào nhảy ), một cóng nữa đựng bột đậu phộng, có pha một ít sâu tươi hoặc sâu khô. Ngoài lồng phải có áo lồng kín đáo. Thả chim vào lồng xong, ta trùm áo lồng lại, rồi treo lồng vào một nơi yên tĩnh trong vài ngày.
Chim bổi tuy nhát , nhưng sống trong sự tĩnh mịch này , nó cúng đành “ép bụng”, để thích nghi dần với hoàn cảnh mới .Những ngày sau đó thấy chim bớt nhát không còn bay nhảy loạn xạ như trước. Thế là có quyền hé bớt áo lồng, và treo vào chỗ có người qua lại để chim dạn dĩ dần thêm.
Thức ăn cho chích chòe than: sống trong rừng, chích chòe than thích ăn sâu bọ, cào cào, châu chấu, trùn dế… Chúng thường sà xuống các thửa ruộng mới cày , những đám đất mới cuốc để tìm trùn, tìm dế mà ăn. Chích chòe than cũng tìm ăn những trái cây chín trong vườn.
Ca dao có câu :
Cúc cu ăn đậu , ăn mè
Bồ câu ăn lúa , chích chòe ăn sâu.
Nói vậy thì mình thấy loại chim này vô cùng hửu ích cho con người vì nó bắt sâu bọ phá hoại mùa màng cây cối , tiếng hót lại hay
Xin lưu ý là nuôi Chim Chích Chòe Than rất tốn kém về thức ăn .
Vì mỗi ngày , ngoài bột và đậu phộng trộn trứng ra còn phải cung cấp cào cào , sâu tươi và cả sâu khô nữa.
Một con chim ăn mỗi ngày , phỉ sức cũng hết 50 con cào cào . Thiếu cào cào chim ốm . Mà một khi chim ốm thì khó lòng “vực” chim lên được . Những người nuôi Chim Chích Chòe Than để đá , họ còn ép chiim ăn cào cào một ngày 2 cứ, ít ra cũng từ 80 đến 100 con .
Sâu khô mua về bóp nhuyễn thành bột , trộn chung với bột đậu phộng trộn trứng tỉ lệ 30 đến 50%.
Sâu tươi thì đổ vào cóng riêng , cho ăn hà tiện cũng mọt muỗng cà phê một ngày.
Đó là điều làm cho nhưng nhà nuôi chim rất ngạc nhiên , vì với cái bầu diều nhỏ nhoi như vậy , mà sao Chim Chích Chòe Than có thể “ngốn ” một lượng thức ăn nhiều đến như thế !
Với Chim Chích Chòe Than nuôi để đá độ như gà nòi , thì người ta cho ăn sâu tuoi và sâu kho 100% ( không cho ăn bột đậu phộng trộn với trứng ) và một ngày ăn 2, 3 cữ cào cào .
Chim ăn sâu tươi , sâu khô càng nhiều chim càng “lên lửa”, càng sung, cả ngày lúc nào cũng hung hẵng chực đá.Ngày cả chủ đưa tay vào lồng để châm thêm thức ăn cũng bị chim bay đậu trên tay, miệng cắn , chân đá ,liên hồi , không sao gỡ cóng ra được.
Con chim có “lửa” rất dễ biết, nó ít hót, cả ngày cứ kéo bố lồng và gặp người là xan tới thành lông gây sự ..Với người nuôi chim để hót , khi thây chim “đủ lửa ” thì cho ăn bớt sâu . Nghĩa là từ 50% , sẻ xuống còn 30% , để hẵm sự sung sức của chim bớt lại , có như vậy chim mới siêng hót.
Xin lưu ý là ta có thể tùy nghi mà giảm bớt tỷ lệ sâu tươi hoặc sâu khô, chứ lượng cào cào không nên giảm .
Trừ trường hợp màu nắng , cào cào không có thì đành chịu mà thôi . Dĩ nhiên , thiếu cào cào thì phải tăng lượng sâu tươi lên để chim khỏi bị suy yếu .Nếu không có sâu tuoi thì cho ăn trứng kiến.
Lồng chim và cách chăm sóc chích chòe than
Nuôi Chim Chích Chòe Than bằng lòng tre hay lồng may cũng được . Lồng không cần cao rộng đường kính 30cm là đủ.
Về cách chăm sóc cho Chim Chích Chòe Than cũng như các loại chim hót khác , nghĩa là luôn luôn giữ vệ sinh cho lồng sạch sẽ . Cóng nước uống phải kỳ cọ cho hết trơn nhớt mỗi khi thay nước mới cho chim uống. Thức ăn nên đổ vào cóng một lượng vừa phải , đủ ăn chừng vài ngày, để tranh hư móc . Cứ môi lần cho ăn mới trộn sâu khô vào hỗn hợp bột đậu phộng với trứng.Ngoài ra mỗi ngày hay cách nhật, ta phải cho Chim Chích Chòe Than tắm . Đây là loại chim ưa tắm. Có tăm , chim mới mát mẻ, mình không có ký sinh trùng nên không bệnh hoạn.
Tóm lại , nuôi Chim Chích Chòe Than tuy tốn kém 1 tý xíu, tuy mất nhiều thời gian chăm sóc, nhưng bù lại ngày nào từ sớm tinh mơ, Chim Chích Chòe Than đã mang đến cho ta tiếng hót ngọt ngào. Đây là loại chim siêng hót, có thể hót hàng giờ, và sáng, trưa, chiều cũng đều lảnh lót cả.
Chỉ cần tuyền một em Họa Mi và một em Chim Chích Chòe Than, suốt ngày trong nhà bạn đã rộn rã tiếng chim hót rùi đấy.
Nguồn: Sưu tầm
