Mình có dịch một bài viết hay về Yến của hội nuôi yến hót Mỹ, mình gởi cho các bạn tham khảo, bài dịch có sơ sót gì mong các bạn bỏ qua cho. Còn ai không hiểu chỗ nào mình xin giải thích theo khả năng có thể, các bạn có the tham khao bai viet gốc tại http://www.upatsix.com/asc/artchin2.htm. Trong đây có một số bài đánng tham khảo, các bạn cứ vào xem thử.
Những người nuôi chim yến hót American Singer thường nói “ Các con yến mái là con quyết định khả năng hót của các yến con” và phát ngôn thường là bắt nguồn từ kinh nghiệm cá nhân của người nuôi. Một người bắt đầu nuôi chim yến thường hiểu câu này có nghĩa là “không quan trọng việc bạn sử dụng con đực loại gì tốt hay xấu vì con mái mới là con quang trọng nhất quyết định vấn đề” Nhưng không, thật sự là cả con đực và mái đều có tầm ảnh hưởng bằng nhau trong việc cho ra những con non tốt. Nếu một con đực có khả năng hót tốt, chắc chắn rằng nó mang trong mình những gen tốt đề cho ra các thế hệ con chất lượng .Tuy nhiên, tại sao chúng ta lại không có kết quả tốt khi sử dụng các con đực có khả năng hót tốt nhất mà chúng ta có. Chẳng lẽ, con mái mới là con quyết định khả năng hót của các thế hệ sau? Nếu con mái có những gene xấu về khả năng hót, chúng sẽ truyền lại khả năng hót dở cho các thệ sau. Nhưng làm sao chúng ta đánh giá xem con mái có các gen tốt không, vì bình thường con mái không hót. Tuy nhiên, một số người cho rằng chúng ta có thể nghe tiếng gọi đực của con mái đề đánh giá phần nào những gen tốt mà nó có nhưng việc này cũng chưa thật xác lắm.
Có rất nhiều yếu tố đề đánh giá khả năng hót của một con chim yến như cấu tạo thanh quản, sự thông minh trong việc học cách hót, và bản năng hót tự nhiên mà chúng có. Hãy ví dụ rắng chúng ta mua một con trống có cả 3 yếu tố trên, giả định rằng mỗi một yếu tố trên do một gen lặn qui định a, b và c. Mỗi yếu tố này đều nằm trên một nhiễm sắc thể khác nhau. Sau khi mua được con trống tốt này về nhà, chúng ta dự định sẽ cho nó lai với con mái mà chúng ta có sẵn, con mái này không có 3 yếu tố tốt như con trống có. Thế hệ F1 đầu tiên chúng ta sẽ con những con yến con trung bình, tốt hơn con mái chúng ta có sẵn nhưng dở hơn con trống chúng ta mới mua. Sau đó chúng ta cho lai 2 con cùng cha me với nhau, một con trống F1 và một con mái F1. Với tỉ lệ 1/64 %, kết quả là chúng ta có những con yến con gần hót gần tốt như con chim trống chúng ta mua về. Tỉ lệ 1/64 %= 1.5625% , có nghĩa là khoảng 200 con yến con may ra có được 3 con tốt chưa nói đến việc có bao nhiệu con đực trong 3 con này. Đây chỉ là ví dụ với 3 yếu tố cho 3 gen qui định. Trên thực tế, với 21 cặp nhiễm sắc thể của yến, có nhiều gen hơn nữa có thể ảnh hưởng tới khả năng hót hay. Điều này càng làm cho tỉ lệ cho ra con yến con tốt càng thấp hơn. Vì vậy, trong ví dụ nêu trên, một số người nuôi yến kinh nghiệm (nhưng không có đạo đức?, người dịch) sẽ cho lai con yến trống mua về với con yến con của nó vì việc lai này sẽ làm cho tăng tỉ lệ cho ra con yến con có khả năng hót hay, từ tỉ lệ 1/64 % sẽ tăng lên thành tỉ lệ đáng kể 1/8 % vì con yến con đã có sẵn một nửa các gen tốt từ cha của nó.
Đây là bảng thể hiện sự kết hớp giữa các gen trong trứng và tinh trùng. Gen lặn được ký hiệu là các chữa a,b,c và gen trội thì ký hiệu là A,B,C.Nhìn vào bảng chúng ta có thể thấy đề được kiểu gen tốt aabbcc như ví dụ trên thì tỉ lệ là 1/64.
Nói chung, tỉ lệ cho ra các con yến tốt sẽ tăng lên nếu chúng ta dùng những cho yến trống tốt lai với những con yến mái tốt mà ta có được từ những lần lai trước kia. Nếu làm theo phương pháp này, càng về sau, các loại gen tốt mà chúng ta có sẽ nhiều lên thì ta sé có tỉ lệ cao đẻ cho ra các con yến con hót hay. Nếu chúng ta đã có sẵn những con yến chất lương tốt, hót hay và mua những con yến tốt khác để thêm vào một vài yếu tố tốt cho dòng chúng ta đang nuôi thì điều này dễ thực hiện hơn là mua con yến tốt để cải thiện dòng yến không được tốt lắm mà chúng ta có sẵn.
Bài viết này có tính chất tham khảo và không nhằm mục đích lợi nhuận, bản quyền thuộc về Hội American Singer.
Bàn luận thêm: theo mình để cải thiện dòng yến mình đang có nếu không muốn thực hiện việc lai yến cha với yến con mái như bài viết trên nói. Chúng ta có thể mua 2 con yến trồng tốt (ví dụ 2 con trống tên X và Y) , rồi cho lai 2 con trống này với 2 con mái tốt nhất mình đang có. Sau đó, cho con trống X lai với con mái do con Y đẻ ra và con trống Y lai với con mái do con X đẻ ra. Và có thể nên mua nhiều con trống tốt để cho lai như vậy để tránh trùng huyết hoặc tránh việc cho cha lai với con.
