PGS.TS.LÊ VĂN THỌ
Cố vấn kỹ thuật công ty liên doanh BIO-PHARMACHEMIE
Trong các giống chó trên thế giới chỉ có 3 giống chó có một đặc điểm rất đặc trưng đó là có xoáy lưng,bao gồm chó Rhodesian Ridgeback (có nguồn gốc ở Nam Phi), Thai Ridgeback (ở Thái Lan) và Chó Phú Quốc của Việt Nam,. Điều đặc biệt nữa của các giống chó có xoáy lưng là thường bị một bệnh bẩm sinh mà những người nuôi chó giống rất lo ngại đó là bệnh u nang biểu bì (Dermoid cyst). Mặc dù bệnh này không gây tỷ lệ chết cao như những bệnh khác nhưng chó bệnh sẽ không đạt yêu cầu để làm chó giống, mất đi tính thẩm mỹ và đặc biệt là sẽ bị loại trong các cuộc thi chó đẹp ở trong nước cũng như quốc tế.
Để giúp những người yêu thích thú cưng đặc biệt là những người nuôi chó Phú Quốc làm giống có thêm một số thông tin liên quan đến bệnh này, chúng tôi xin tóm lược một số biện pháp phòng và trị bệnh trước mắt cũng như lâu dài với mong muốn người chăn nuôi sẽ có một đàn chó giống Phú Quốc đạt tiêu chuẩn để cung cấp cho người nuôi trong cũng như ngoài nước.
Nguyên nhân: Bệnh u nang biểu bì là một bệnh bẩm sinh do di truyền thường xảy ra trên nhóm chó có xoáy lưng, ngoài ra cũng có thể xảy ra cho các giống chó khác có nuôi ở nước ta như Boxer, Kerry Blue Terrier, Shih Tzus… kể cả loài mèo nhưng hiếm gặp hơn.
Bệnh do một gene lặn từ chó bố và chó mẹ di truyền qua cho thế hệ đời con, vì thế bệnh xảy ra trên đàn chó con. Nguyên nhân là do sự khiếm khuyết của ống thần kinh trong quá trình phát triển ở giai đoạn phôi, hậu quả của một sự phân chia không hoàn toàn giữa da và ống thần kinh tạo thành một xoang hình ống. Có hai trường hợp xảy ra: (a) một vài trường hợp u nang biểu bì lấn sâu tới màng cứng bên trong tủy sống, và (b) phần lớn trường hợp khác là u nang tạo thành một túi kín chỉ khu trú ở mô dưới da, ít nguy hiểm hơn.
Triệu chứng:U nang chỉ xuất hiện ở đường giữa lưng của chó, nhưng đôi khi có thể thấy ở vùng cổ hoặc vùng vai. Thông thường thì chỉ có một nang nhưng thỉnh thoảng cũng có nhiều nang.
Do phần trên của u nang nối với cấu trúc mặt dưới da, ban đầu người ta có thể thấy ở đường giữa lưng con chó có một điểm nhỏ tạo ra vùng lông xoáy, sau đó lông sẽ rụng đi từ đó để lộ ra một lỗ dò ở bề mặt da thông với lỗ chân lông. Trong một số trường hợp có thể dùng tay ấn vào sẽ phát hiện được ống nang. Đường kính của nang thường nhỏ hơn 2cm. Nang được bao bọc bởi những bó collagen xếp song song theo vách nang. Bên trong nang chứa đầy bã nhờn, các mảnh vỡ keratin và lông.
Nếu có sự nhiễm trùng đi kèm thì chó sẽ bị sốt, có dịch viêm chảy ra từ lỗ dò, trường hợp nghiêm trọng có thể đưa đến viêm cột sống gây co giật, viêm màng não và đe dọa đến sự sống.
Điều trị:Đối với những u nang kín chưa bị rò rỉ và chưa biến chứng thì chỉ cần theo dõi. Riêng với những u nang có biến chứng thì biện pháp điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật để bóc tách u nang ra khỏi cơ thể chó. Việc bóc tách nang phải bảo đảm lấy hết các tế bào bất thường vì nếu không bóc tách hết u nang thì có thể gây biến chứng thành abscess ảnh hưởng đến sức khỏe của chó.
Phòng ngừa:Mặc dù đây là một bệnh bẩm sinh do di truyền nhưng chúng ta cũng có biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa được bệnh này.
-Trước mắt, người nuôi chó Phú Quốc cho sinh sản phải cung cấp
Acid Folic (Vitamin B9) cho chó cái trước khi phối giống một tuần (có thể trộn thuốc vào thức ăn hoặc cho uống) và kéo dài liên tục trong 3 tuần đầu của thai kỳ với liều: 0,4mg/con/ngày, sẽ làm giảm nguy cơ bệnh u nang biểu bì cho chó con.
-Đối với những chó bị u nang biểu bì thì không được để lại làm giống kể cả những con cùng bố mẹ dù chưa biểu hiện bệnh ra bên ngoài và cả những con đã được điều trị khỏi bệnh.
-Về lâu dài chỉ có cách kiểm tra toàn bộ đàn chó giống bố mẹ để loại bỏ những chó có mang gene gây bệnh u nang biểu bì nhằm tạo ra những đàn chó con khỏe mạnh, đạt phẩm chất về giống.
