[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] Nhắc đến ông Chiến cả xã Thanh Sơn ai cũng biết, ông xuất thân từ người nông dân thật thà chất phác, cả một đời gắn bó với ruộng vườn nên cứ gặp ông kể cả người lạ cũng cảm nhận được công việc của ông, qua quan sát đôi tay sù sì, chai xạm, đôi bàn chân một nắng hai sương, vì công việc nên chả có mấy thời gian được đi dép. [/FONT]
[FONT="] Từ những năm 1959 đến năm 1960 của thế kỷ trước, khi còn là một chàng thanh niên ông đã có niềm đam mê chọi và thuần hoá chim gáy. Là một người mới tập chơi chim gáy, tôi háo hức hỏi han bạn bè, đọc thông tin trên diễn đàn mạng, thỉnh thoảng trao đổi kinh nghiệm với những người lớn tuổi, hiểu biết hơn mình, nhưng khi có duyên được một người bạn giới thiệu, được gặp ông Chiến tôi mới thực sự được nâng tầm hiểu biết,… "Tai nghe, mắt thấy, tay sờ". Thế nào là chim gáy giọng thổ đồng ! ? [/FONT]
[FONT="] Ông Chiến tuy năm nay đã tròn 80 tuổi nhưng do có duyên với chim gáy nên trời phú cho đôi tai còn thính, tâm trí còn minh mẫn lắm. Ông kể nhiều giai thoại và những chuyện thú vị về chim gáy, đoạn nào cũng hay mà không hào nhoáng như ngôn từ của lớp trẻ, ông kể rất thuyết phục mà phần đa là kinh nghiệm ông chắt lọc, nghiên cứu được qua hơn 50 năm chọi và thuần hoá chim gáy. [/FONT]
[FONT="] Ông kể: Chim gáy có 4 loại giọng cơ bản nhất dù là nó sống ở miền Nam, miền Trung, hay miền Bắc. [/FONT]
[FONT="] + Thứ nhất: Là giọng thổ đồng. [/FONT]
[FONT="] + Thứ hai: Là giọng thổ rền. [/FONT]
[FONT="] + Thứ ba: Là giọng thổ đặc. [/FONT]
[FONT="] + Thứ tư: Là giọng thổ kim. [/FONT]
[FONT="] Một số ít khác gọi là thổ lai, hay thổ pha, loại này có giọng gù thổ đồng hoặc thổ rền, nhưng giọng gáy lại là giọng "kim". [/FONT]
[FONT="] Vì sao lại thế ? ! [/FONT]
[FONT="] Ông nói: Từ "Thổ" ở đây để diễn tả âm thanh xuất phát từ bộ hơi lồng ngực, qua thanh quản, lên xoang mũi và thoát ra ngoài, các từ "đồng, rền, đặc, kim" để tả độ trầm và âm hưởng của giọng gáy, thổ đồng là giọng rung, trầm và vang nhất - như trong thanh nhạc gọi là hát giọng bass. [/FONT]
[FONT="] + "Thổ đồng" ý nói trầm như các nhạc cụ thuộc bộ hơi và bộ gõ làm bằng đồng. [/FONT]
[FONT="] * Ví dụ: Trống đồng, chiêng đồng, chuông đồng trong các chùa, não bạt hay kèn sacshophone,… [/FONT]
[FONT="] + "Thổ rền" loại giọng này không trầm bằng giọng thổ đồng, nhưng có độ vang và độ rung tương đương - trong thanh nhạc gọi là giọng Bariton (giọng nam trầm). [/FONT]
[FONT="] + "Thổ đặc" chính là tính chất như "thổ rền" nhưng khàn giọng hơn thổ rền. [/FONT]
[FONT="] + "Thổ kim" Là giọng mỏng và thét nhất, loại giọng này phổ biến nhiều mà không hấp dẫn người nghe, làm chim mồi cũng không chọi được, chim gáy có giọng "Thổ kim" không nên nuôi lâu dài, tốn thóc. [/FONT]
[FONT="] Ông Chiến nói: Ông gặp bao nhiêu thanh niên trẻ mới tập chơi chim gáy, ăn nói liến thoắng, khoác lác khoe khoang về chim mình đang nuôi, họ nói đang nuôi con chim gáy giọng "thổ đồng", chúng nó nói phét (nói khoác)đấy - không có đâu, loại chim này rất hiếm vài nghìn con may ra mới có một con thậm chí là không có,… Bao nhiêu tay săn, chọi chim gáy tuổi nghề 25-40 năm mới chỉ vài lần có dịp nghe nó gáy trong rừng mà không sao chọi được nó để có con chim mà khoe với bạn bè. [/FONT]
[FONT="] Ông kể tiếp: Cách đây 16 năm ông có con "Thổ rền" - nuôi được 15 năm thì nó chết, vì bệnh đau mắt (chết năm 2011). Ông tiếc nó lắm thành tích chọi của nó rất đáng để nói. Năm 1999 nó chọi được kỷ lục là 170 con chim gáy rừng - loại chim gáy "Sa cầu máy cánh" đó thật khó mà có con thứ hai, thành tích mà con "Thổ rền" quá cố đó mang lại đáng kể nhất là vào năm 2004, một ngày giữa tháng 3 (âm lịch) trong một lần đi chọi chim gáy xuống gần xã Cát Vân ông phát hiện ra giọng gáy một con "Thổ đồng" thực sự. Chà ! nghe đã mê mà phải làm sao đây ? Ông tìm chỗ đặt đồ nghề và tìm một cây rừng thuận tiện để treo lồng con mồi "Thổ rền" lên, ông bắt đầu khiển, con "Thổ rền" trổ tài chầm chậm - hết lèo đến lái,… Con "Thổ đồng" đậu ở một cây cao gần đấy phát hiện kẻ xâm phạm đáp lễ một tràng liên hồi khoảng 5 phút, có vẻ nó phát hiện nguy hiểm nên án binh gáy đáp dương oai, nhưng không hề áp lồng chọi mà chiến. Sốt ruột quá, mặt trời lên cao ông Chiến phải trở về với hai con "Thổ kim" vừa chọi được trước đó. Vẫn không yên tâm, ông suy nghĩ trăn trở, phải làm sao để sở hữu con "Thổ đồng" quý giá đó, liên tiếp 3 ngày ông đến chỗ cũ để mời chào con "Thổ đồng" quy thuận vẫn một kết quả "Về mà không cầu được Khổng Minh".[/FONT]
[FONT="] Ngày thứ 4, thứ 5 ông nghỉ ở nhà vì đi lại mệt quá- nhưng trong đầu vẫn canh cánh tính toán về việc con "Thổ đồng". [/FONT]
[FONT="] Sang ngày thứ 6 ông dậy rất sớm làm một số việc cá nhân, thư thái nhấp xong chén trà ông lấy ra 3 nén hương thắp lên bàn thờ tổ tiên cầu may mắn và xin phép đI đón con "Thổ đồng" về thuần hoá chăm sóc để làm bạn tuổi già. Xong xuôi mọi việc như thường lệ ông thu gom đồ nghề xách theo con "Thổ rền" tiếp tục lần thứ tư đi tìm con "Thổ đồng", lần này ông đến nhà một người quen gần đó trước chứ không vội lên đồi ngay. Người quen đó kể đã có hơn 5 thợ chim đến cầu duyên với con "Thổ đồng" mà tất cả đều bó tay rồi đó. Ông cười không nói gì uống xong chén nước ông lên đồi chỗ vị trí quen thuộc, ông thận trọng từng thao tác trên lồng bẫy và treo con "Thổ rền" lên vị trí thuận lợi nhất, ông tìm một chỗ nấp ở một bụi cây gần đó và quan sát ra hiệu cho con "Thổ rền" làm việc - con "Thổ rền" bắt đầu gù rồi chuyển giọng gáy bổ ba gọi chim mái vừa được 3 phút, con "Thổ đồng" bực mình đáp trả một hồi, nó gáy từng tiếng khiến người nghe im lặng mà như muốn nuốt lấy từng tiếng trầm, rền quý giá và uy lực đó. Bỗng trong không gian đang đấu khẩu đó có tiếng chim gáy phành phạch đập cánh, một con cu lạ bay thẳng về phía lồng bẫy đậu ngay cạnh lồng rồi từ từ bước vào vùng nguy hiểm, nhanh như chớp bẫy sập con cu lạ đã nằm gọn trong lưới - con "Thổ đồng" gáy thêm hai tiếng xót xa rồi im bặt. Bắt con cu xuống ông Chiến xem lại thành phẩm rồi cười nhạt - chết cha ! Con cu mái. Ông cất con chim mới chọi được vào lồng dự trữ rồi lại treo con "Thổ rền" lên - lần này con "Thổ rền" gáy một hồi khoảng 3 phút chẳng có tiếng đáp trả nào, bỗng nghe tiếng đập cánh bay từ phía con "Thổ đồng" hay đậu, một con chim gáy đẹp và uy lực xuất hiện đậu cách lồng bẫy khoảng 3m, sao cườm đẹp và đều thế (ông Chiến nghĩ vậy). Bỗng nó cất tiếng gáy trả lại con "Thổ rền", giọng nó át con "Thổ rền" thật mãnh liệt rồi nó bay sát vào đậu một cành chỉ cách lồng bẫy gần 80cm nó hiên ngang đi từng bước theo cành cây tiến đến con "Thổ rền" như một chiến binh đi cứu phu nhân vừa bị sa bẫy trước đó, nó bước lên cầu bẫy như sự chấp nhận một cuộc sống mới, lồng bẫy sập - con "Thổ đồng" đã nằm gọn trong lưới. Lúc đó hơn 11 giờ trưa. Ông Chiến mừng rỡ thu lại đồ nghề trở về, khi đi qua làng dưới chân đồi có mấy thanh niên xúm lại xem để chứng kiến tận mắt tướng mạo con chim gáy "Thổ đồng", một người chừng 30 - 31 tuổi rút trong tay ra một cái nhẫn khoảng 1 chỉ vàng bảo ông đổi con chim gáy cho cháu. Ông Chiến lắc đầu không đồng ý. Từ đó đến nay ông chăm và gần gũi nó như một người bạn tri kỷ, nó hiền và gáy ngày càng hay hơn, giọng vẫn giữ được độ trầm không thể lẫn vào đâu được. [/FONT]
[FONT="] Năm 2009 nó bị mất trộm một lần nhưng tên “đạo chích” áy náy quá nên đem trả lại và xin giấu mặt. [/FONT]
[FONT="] Năm 2010 nó chọi được kỷ lục nhất là 116 con chim gáy khác. [/FONT]
[FONT="] Năm 2011 do lượng chim gáy rừng giảm sút nên nó chỉ chọi được hơn 70 con. [/FONT]
[FONT="] Tôi may mắn và có tâm với chim gáy thực sự nên được ông Chiến tin tưởng cho mượn con "Thổ đồng" duy nhất và cũng quý giá nhất trong sự nghiệp chọi chim gáy của ông. [/FONT]
[FONT="] Tôi không thích những người tâm ít, tiền nhiều mà mỗi lần đến xem con "Thổ đồng" lại hỏi mua và trả giá linh tinh. [/FONT]
[FONT="] Yên Cát, Như Xuân, ngày 05 tháng 10 năm 2012 [/FONT]
[FONT="] Viết bài: [/FONT][FONT="]Đặng Uy ĐT Liên hệ: 0987647885 [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]Ông Chiến và con chim gáy giọng thổ đồng[/FONT]
[FONT="] Nhắc đến ông Chiến cả xã Thanh Sơn ai cũng biết, ông xuất thân từ người nông dân thật thà chất phác, cả một đời gắn bó với ruộng vườn nên cứ gặp ông kể cả người lạ cũng cảm nhận được công việc của ông, qua quan sát đôi tay sù sì, chai xạm, đôi bàn chân một nắng hai sương, vì công việc nên chả có mấy thời gian được đi dép. [/FONT]
[FONT="] Từ những năm 1959 đến năm 1960 của thế kỷ trước, khi còn là một chàng thanh niên ông đã có niềm đam mê chọi và thuần hoá chim gáy. Là một người mới tập chơi chim gáy, tôi háo hức hỏi han bạn bè, đọc thông tin trên diễn đàn mạng, thỉnh thoảng trao đổi kinh nghiệm với những người lớn tuổi, hiểu biết hơn mình, nhưng khi có duyên được một người bạn giới thiệu, được gặp ông Chiến tôi mới thực sự được nâng tầm hiểu biết,… "Tai nghe, mắt thấy, tay sờ". Thế nào là chim gáy giọng thổ đồng ! ? [/FONT]
[FONT="] Ông Chiến tuy năm nay đã tròn 80 tuổi nhưng do có duyên với chim gáy nên trời phú cho đôi tai còn thính, tâm trí còn minh mẫn lắm. Ông kể nhiều giai thoại và những chuyện thú vị về chim gáy, đoạn nào cũng hay mà không hào nhoáng như ngôn từ của lớp trẻ, ông kể rất thuyết phục mà phần đa là kinh nghiệm ông chắt lọc, nghiên cứu được qua hơn 50 năm chọi và thuần hoá chim gáy. [/FONT]
[FONT="] Ông kể: Chim gáy có 4 loại giọng cơ bản nhất dù là nó sống ở miền Nam, miền Trung, hay miền Bắc. [/FONT]
[FONT="] + Thứ nhất: Là giọng thổ đồng. [/FONT]
[FONT="] + Thứ hai: Là giọng thổ rền. [/FONT]
[FONT="] + Thứ ba: Là giọng thổ đặc. [/FONT]
[FONT="] + Thứ tư: Là giọng thổ kim. [/FONT]
[FONT="] Một số ít khác gọi là thổ lai, hay thổ pha, loại này có giọng gù thổ đồng hoặc thổ rền, nhưng giọng gáy lại là giọng "kim". [/FONT]
[FONT="] Vì sao lại thế ? ! [/FONT]
[FONT="] Ông nói: Từ "Thổ" ở đây để diễn tả âm thanh xuất phát từ bộ hơi lồng ngực, qua thanh quản, lên xoang mũi và thoát ra ngoài, các từ "đồng, rền, đặc, kim" để tả độ trầm và âm hưởng của giọng gáy, thổ đồng là giọng rung, trầm và vang nhất - như trong thanh nhạc gọi là hát giọng bass. [/FONT]
[FONT="] + "Thổ đồng" ý nói trầm như các nhạc cụ thuộc bộ hơi và bộ gõ làm bằng đồng. [/FONT]
[FONT="] * Ví dụ: Trống đồng, chiêng đồng, chuông đồng trong các chùa, não bạt hay kèn sacshophone,… [/FONT]
[FONT="] + "Thổ rền" loại giọng này không trầm bằng giọng thổ đồng, nhưng có độ vang và độ rung tương đương - trong thanh nhạc gọi là giọng Bariton (giọng nam trầm). [/FONT]
[FONT="] + "Thổ đặc" chính là tính chất như "thổ rền" nhưng khàn giọng hơn thổ rền. [/FONT]
[FONT="] + "Thổ kim" Là giọng mỏng và thét nhất, loại giọng này phổ biến nhiều mà không hấp dẫn người nghe, làm chim mồi cũng không chọi được, chim gáy có giọng "Thổ kim" không nên nuôi lâu dài, tốn thóc. [/FONT]
[FONT="] Ông Chiến nói: Ông gặp bao nhiêu thanh niên trẻ mới tập chơi chim gáy, ăn nói liến thoắng, khoác lác khoe khoang về chim mình đang nuôi, họ nói đang nuôi con chim gáy giọng "thổ đồng", chúng nó nói phét (nói khoác)đấy - không có đâu, loại chim này rất hiếm vài nghìn con may ra mới có một con thậm chí là không có,… Bao nhiêu tay săn, chọi chim gáy tuổi nghề 25-40 năm mới chỉ vài lần có dịp nghe nó gáy trong rừng mà không sao chọi được nó để có con chim mà khoe với bạn bè. [/FONT]
[FONT="] Ông kể tiếp: Cách đây 16 năm ông có con "Thổ rền" - nuôi được 15 năm thì nó chết, vì bệnh đau mắt (chết năm 2011). Ông tiếc nó lắm thành tích chọi của nó rất đáng để nói. Năm 1999 nó chọi được kỷ lục là 170 con chim gáy rừng - loại chim gáy "Sa cầu máy cánh" đó thật khó mà có con thứ hai, thành tích mà con "Thổ rền" quá cố đó mang lại đáng kể nhất là vào năm 2004, một ngày giữa tháng 3 (âm lịch) trong một lần đi chọi chim gáy xuống gần xã Cát Vân ông phát hiện ra giọng gáy một con "Thổ đồng" thực sự. Chà ! nghe đã mê mà phải làm sao đây ? Ông tìm chỗ đặt đồ nghề và tìm một cây rừng thuận tiện để treo lồng con mồi "Thổ rền" lên, ông bắt đầu khiển, con "Thổ rền" trổ tài chầm chậm - hết lèo đến lái,… Con "Thổ đồng" đậu ở một cây cao gần đấy phát hiện kẻ xâm phạm đáp lễ một tràng liên hồi khoảng 5 phút, có vẻ nó phát hiện nguy hiểm nên án binh gáy đáp dương oai, nhưng không hề áp lồng chọi mà chiến. Sốt ruột quá, mặt trời lên cao ông Chiến phải trở về với hai con "Thổ kim" vừa chọi được trước đó. Vẫn không yên tâm, ông suy nghĩ trăn trở, phải làm sao để sở hữu con "Thổ đồng" quý giá đó, liên tiếp 3 ngày ông đến chỗ cũ để mời chào con "Thổ đồng" quy thuận vẫn một kết quả "Về mà không cầu được Khổng Minh".[/FONT]
[FONT="] Ngày thứ 4, thứ 5 ông nghỉ ở nhà vì đi lại mệt quá- nhưng trong đầu vẫn canh cánh tính toán về việc con "Thổ đồng". [/FONT]
[FONT="] Sang ngày thứ 6 ông dậy rất sớm làm một số việc cá nhân, thư thái nhấp xong chén trà ông lấy ra 3 nén hương thắp lên bàn thờ tổ tiên cầu may mắn và xin phép đI đón con "Thổ đồng" về thuần hoá chăm sóc để làm bạn tuổi già. Xong xuôi mọi việc như thường lệ ông thu gom đồ nghề xách theo con "Thổ rền" tiếp tục lần thứ tư đi tìm con "Thổ đồng", lần này ông đến nhà một người quen gần đó trước chứ không vội lên đồi ngay. Người quen đó kể đã có hơn 5 thợ chim đến cầu duyên với con "Thổ đồng" mà tất cả đều bó tay rồi đó. Ông cười không nói gì uống xong chén nước ông lên đồi chỗ vị trí quen thuộc, ông thận trọng từng thao tác trên lồng bẫy và treo con "Thổ rền" lên vị trí thuận lợi nhất, ông tìm một chỗ nấp ở một bụi cây gần đó và quan sát ra hiệu cho con "Thổ rền" làm việc - con "Thổ rền" bắt đầu gù rồi chuyển giọng gáy bổ ba gọi chim mái vừa được 3 phút, con "Thổ đồng" bực mình đáp trả một hồi, nó gáy từng tiếng khiến người nghe im lặng mà như muốn nuốt lấy từng tiếng trầm, rền quý giá và uy lực đó. Bỗng trong không gian đang đấu khẩu đó có tiếng chim gáy phành phạch đập cánh, một con cu lạ bay thẳng về phía lồng bẫy đậu ngay cạnh lồng rồi từ từ bước vào vùng nguy hiểm, nhanh như chớp bẫy sập con cu lạ đã nằm gọn trong lưới - con "Thổ đồng" gáy thêm hai tiếng xót xa rồi im bặt. Bắt con cu xuống ông Chiến xem lại thành phẩm rồi cười nhạt - chết cha ! Con cu mái. Ông cất con chim mới chọi được vào lồng dự trữ rồi lại treo con "Thổ rền" lên - lần này con "Thổ rền" gáy một hồi khoảng 3 phút chẳng có tiếng đáp trả nào, bỗng nghe tiếng đập cánh bay từ phía con "Thổ đồng" hay đậu, một con chim gáy đẹp và uy lực xuất hiện đậu cách lồng bẫy khoảng 3m, sao cườm đẹp và đều thế (ông Chiến nghĩ vậy). Bỗng nó cất tiếng gáy trả lại con "Thổ rền", giọng nó át con "Thổ rền" thật mãnh liệt rồi nó bay sát vào đậu một cành chỉ cách lồng bẫy gần 80cm nó hiên ngang đi từng bước theo cành cây tiến đến con "Thổ rền" như một chiến binh đi cứu phu nhân vừa bị sa bẫy trước đó, nó bước lên cầu bẫy như sự chấp nhận một cuộc sống mới, lồng bẫy sập - con "Thổ đồng" đã nằm gọn trong lưới. Lúc đó hơn 11 giờ trưa. Ông Chiến mừng rỡ thu lại đồ nghề trở về, khi đi qua làng dưới chân đồi có mấy thanh niên xúm lại xem để chứng kiến tận mắt tướng mạo con chim gáy "Thổ đồng", một người chừng 30 - 31 tuổi rút trong tay ra một cái nhẫn khoảng 1 chỉ vàng bảo ông đổi con chim gáy cho cháu. Ông Chiến lắc đầu không đồng ý. Từ đó đến nay ông chăm và gần gũi nó như một người bạn tri kỷ, nó hiền và gáy ngày càng hay hơn, giọng vẫn giữ được độ trầm không thể lẫn vào đâu được. [/FONT]
[FONT="] Năm 2009 nó bị mất trộm một lần nhưng tên “đạo chích” áy náy quá nên đem trả lại và xin giấu mặt. [/FONT]
[FONT="] Năm 2010 nó chọi được kỷ lục nhất là 116 con chim gáy khác. [/FONT]
[FONT="] Năm 2011 do lượng chim gáy rừng giảm sút nên nó chỉ chọi được hơn 70 con. [/FONT]
[FONT="] Tôi may mắn và có tâm với chim gáy thực sự nên được ông Chiến tin tưởng cho mượn con "Thổ đồng" duy nhất và cũng quý giá nhất trong sự nghiệp chọi chim gáy của ông. [/FONT]
[FONT="] Tôi không thích những người tâm ít, tiền nhiều mà mỗi lần đến xem con "Thổ đồng" lại hỏi mua và trả giá linh tinh. [/FONT]
[FONT="] Yên Cát, Như Xuân, ngày 05 tháng 10 năm 2012 [/FONT]
[FONT="] Viết bài: [/FONT][FONT="]Đặng Uy ĐT Liên hệ: 0987647885 [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
Relate Threads
Latest Threads
