Họ Chìa vôi

Họ Chìa vôi (danh pháp khoa học: Motacillidae) là một họ chứa các loài chim nhỏ trong bộ Sẻ với đuôi từ trung bình tới dài. Chúng bao gồm chìa vôi, chim manh và chim vuốt dài (ở châu Phi).

Các loài chim này có thân hình mảnh dẻ, kiếm thức ăn là các loại sâu bọ trên mặt đất ở các vùng nông thôn. Chúng làm tổ trên mặt đất, đẻ tới 6 trứng vỏ lốm đốm.

Họ này chứa khoảng 60 loài trong 5 chi, với hai chi độc loài, hai chi vừa phải và một chi chứa khoảng hai phần ba số loài.

Phân loại

* Chi Anthus: chim manh điển hình

Olive-backed Pipit Anthus hodgsoni
o (khoảng 40 loài)

* Chi Tmetothylacus
o Manh vàng, Tmetothylacus tenellus

* Chi Motacilla: chìa vôi điển hình
o Chìa vôi trắng Motacilla alba – có thể cận ngành
+ Chìa vôi khoang Motacilla alba yarrellii
+ Chìa vôi lưng đen Motacilla alba lugens hay Motacilla lugens
o Chìa vôi Nhật Bản Motacilla grandis
o Chìa vôi mày trắng Motacilla madaraspatensis
o Chìa vôi Mê Kông Motacilla samveasnae

o Chìa vôi khoang châu Phi Motacilla aguimp
o Chìa vôi đầu vàng Motacilla citreola – có thể cận ngành
o Chìa vôi vàng hay chìa vôi đầu lam Motacilla flava – cận ngành
o Chìa vôi xám hay chìa vôi núi Motacilla cinerea
o Chìa vôi Cape Motacilla capensis
o Chìa vôi Madagascar Motacilla flaviventris
o Chìa vôi núi Motacilla clara

* Chi Dendronanthus: Khu vực phân bố: miền đông và nam châu Á. Loài chim di trú.
o Chìa vôi rừng, Dendronanthus indicus

* Chi Macronyx: Vuốt dài. Khu vực phân bố: châu Phi.
o Vuốt dài Cape, Macronyx capensis
o Vuốt dài họng vàng, Macronyx croceus
o Vuốt dài Fuelleborn, Macronyx fuellebornii
o Vuốt dài Sharpe, Macronyx sharpei
o Vuốt dài Abyssinia, Macronyx flavicollis
o Vuốt dài Pangani, Macronyx aurantiigula
o Vuốt dài ngực hồng, Macronyx ameliae
o Vuốt dài Grimwood, Macronyx grimwoodi.

Tại Việt Nam có các loài của 3 chi Anthus, Dendronanthus, Motacilla.

Có nhiều người miền Bắc gọi chim Chìa Vôi, còn người Nam gọi là Chích Choè Than (bởi vì nó có 2 màu trắng đen) có đôi chân vừa cao vừa nhỏ như chiếc chìa vôi của những người quê ăn trầu. Khi mùa hè (mùa mưa) bắt đầu cũng là chim sinh sản thay lông. Do sống gần người, thích ở trong các vườn nhà nên loài chim này có biệt danh là “chim vườn”. Chìa Vôi thích làm tổ trong các hốc, bọng cây. Mỗi lứa chìa vôi mẹ đẻ được 4-5 trứng.

Chim chìa vôi trắng (mái)