Khi cáp độ gà đòn, một trong những yếu tố quyết định đến thắng thua trong trận gà là người làm nước ( người chữa gà ). Bài viết được sưu tầm từ kinh nghiệm của Sư Kê Ba Lợi Trước tiên là dụng cụ người làm nước cần mang theo khi ra trận đó là: Khăn làm nước ( Khăn rửa mặt vải mềm, vuông 20x20cm hoặc 30x30cm) Cuộn chỉ ( loại chỉ may giầy, lớn gấp 3 lần chỉ khâu quần áo thông thường, chỉ thường nhỏ quá không thích hợp, dễ bị rối khi tết mỏ và dễ đứt hoặc cắt đứt da gà khi khâu vén mắt hoặc khâu da đầu do dính đòn cựa hoặc thới) Dao Lam Kéo nhỏ Mỏ dự phòng ( mỏ trên và mỏ dưới, thường thì gà hay bị hỏng mỏ trên khi chinh chiến, trừ khi gặp gà đá hầu quốc tế mới hỏng mỏ dưới) Hộp thuốc mỡ bôi mắt *Làm nước sau khi cáp độ xong và chuẩn bị bắt đầu hồ 1: Do gà không có tuyến mồ hôi mà chỉ giảm nhiệt qua lớp biểu bì ( da) và giải nhiệt bằng uống nước. Chính vì vậy trước khi vào hồ 1 gà phải được làm mát, tránh không để ướt lông gây nặng nề khó chịu cho gà. Đầu tiên dùng khăn nước cho gà uống một ngụm, cho gà ăn 2 mồi cơm lấy năng lượng chinh chiến, uống ngụm nước tiếp theo cho cơm trôi xuống bầu diều, sau đó ta tiến hành phun sương làm mát. Quá trình phun sương theo thứ tự như sau: Ngồi đối diện với gà, để gà đứng phun sương từ mỏ xuống cố, vén 2 cánh phun sương vào nách non, nhấc gà lên phun sương vào đùi và chân. Chuyển gà ra phía trước phun sương từ phía sau tới, phun sương sau gáy gà, phun sương vào bụng và lườn gà. Sau khi phun sương ta tiến hành lau mát cho gà theo thứ tự: Lau đùi vuốt xuống chân – lau mặt – lau cần cổ – lau ức gà – lau hốc nách – dưới cánh- 2 hông. Sau khi lau gà xong ta cho gà uống thêm một khăn nước và tiến hành làm nước lặp lại một lần nữa. Xong 2 lần ta cho gà đi lại chuẩn bị thả gà vào hồ 1. *Làm nước tranh thủ trong khi giao đấu: Trong khi giao đấu, các trường hợp phải tạm dừng như gà bị tụt bao mỏ khi chấp, hở cựa khi phải chấp cựa hay vì một số lý do khác, người làm nước phải nhanh tay dùng khăn mát ( không ướt quá) bê gà về vị trí và làm nước tranh thủ, chủ yếu là làm mát cấp thời cho gà, phun sương từ sau gáy tới ( không được phun sương trực diện mỏ gà vì sẽ làm gà lim dim giảm độ sung khi thi đấu), luôn cho gà nhìn đối thủ khi làm mát và dùng khăn lau mát. *Làm nước khi hết hồ: Khi hết hồ, nhanh chóng cầm khăn nước bê gà về vị trí, vì gà đang thở gấp nên ban đầu ta chỉ cho uống một ngụm nhỏ từ khăn làm nước. Quá trình làm nước hết hồ, người làm nước luôn phải để gà đứng trên mặt đất, tránh việc nhấc bổng gà lên làm nước để phun sương. Thứ tự phun sương như sau: Phun sương từ mỏ xuống cần cổ chạc 3 Phun sương sau gáy gà tới Sau đó tiến hành dùng khăn làm mát gà, đầu tiên ủ khăn vào 2 hốc nách cho gà bớt thở, lau xuống đùi, lườn, bụng, dưới cánh. Khi gà bớt thở cho uống thêm ngụm nước thứ 2, tiến hành lau mặt gà, hốc nách, đùi, lườn bụng, cánh non. Lau xong cho uống ngụm nước thứ 3 và thả gà đi lại tự nhiên chuẩn bị vào hồ tiếp theo. *Làm nước khi khuya hồ: Khi gà đá hồ sâu do bị đòn nhiều nên việc làm nước phải nhẹ tay, đầu tiên ta làm mát 1 lần theo thứ tự như mục trên, sau khi gà bớt thở ta tiến hành làm nóng gà để giảm đau và giữ nhiệt cho gà. Dùng khăn nhúng nước nóng vừa phải, vắt khô và ủ lên đầu gà, tiếp tục là cổ gà, hai bên vai, lưng gà. Do hồ sau gà bị đòn nhiều, chúng ta không nên dùng khăn lau gà mà chỉ nên chấm nhẹ khi làm mát, làm bớt thở, và ủ khi làm nóng vào vị trí vết đòn mà thôi. Càng khuya hồ gà trở nên mỏi dần, các cơ đùi và chân gà mỏi, gà bị run chân, thời điểm này chúng ta tránh làm nước mát vào đùi và chân mà chỉ nên làm nóng bằng khăn và xoa bóp nhẹ nhàng. Khi hết hồ 3 ta nên cho gà ăn 2 mồi cơm bổ sung năng lượng, nhớ cho uống nước để cơm trôi hoàn toàn xuống bầu diều tránh nghẹn khi chinh chiến. *Làm nước sau khi kết thúc trận đấu: Sau khi kết thúc trận đấu, ta vỗ đờm cẩn thận cho gà bằng nước muối hơi ấm, làm nhẹ tay vì thời điểm sau trận đấu gà khá đâu vì bị dính đòn của đối phương. Ta nên vỗ đờm tối thiểu 3 lần để tránh gà bị hen về sau, dùng nước khăn nhúng nước muối vắt lên đầu, cổ rửa vết thương cho gà, xong lau khô, lau sạch vết máu trên người gà ( không nên lau ướt gà). Quá trình lau rửa bằng nước muối nhằm mục đích sát trùng, nhốt ấm cho gà, kín gió và chăm sóc hồi phục gà.
