CHỌN GÀ MÁI ĐỂ GIỐNG là công việc mang tính quyết định sống còn cho việc cải tạo dòng giống, nâng cao chất lượng các thế hệ sau sao cho chúng ngày càng phát huy hết khả năng, sở trường của mỗi dòng đang có. vì vậy có rất nhiều sư kê đã bỏ ra nhiều tâm huyết để nghiên cứu đúc, chọn gà mái để giống nhằm có được dòng gà theo ý muốn. cách lựa gà mái để giống thì có nhiều, mỗi người có cách lựa chọn riêng; từ chọn gà mái thuần chủng từ thế lối đến đòn đá- đây là công việc dòi hỏi nhiều tâm huyết, thời gian và phải có trìng độ nhất định về cách nhân, tạo dòng thuần chủng; cho đến lựa chọn theo cảm giác của từng người…… TRONG BÀI VIẾT NÀY TÔI XIN GIỚI THIỆU CÙNG ANH EM, CÁCH CHỌN GÀ MÁI ĐỂ GIỐNG THEO NGOẠI HÌNH- MỘT PHƯƠNG PHÁP CŨNG ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ KHÁ CAO MÀ NHIỀU NGƯỜI ĐÃ ÁP DỤNG. – PHẦN ĐẦU. + ĐẦU nhỏ thon dài theo cổ(nếu đầu bằng cổ thì càng tốt) + MỎ: vừa phải, ko dài và to quá, cân bằng với đầu gà, nhìn thấy chắn chắn((nếu mỏ xuôi thì đuôi phải dỏng); khoé miệng rộng(khi bạch miệng gà ra thấy nó rộng) +Mũi: mũi gà to, cánh mũi hở. +Mắt: to, sáng màu trằng thì càng tốt, con ngươi nhỏ. +Mồng: mồng dâu nhỏ và dựng thẳng, ko ngả sang 02 bên. – PHẦN CỔ. + cổ gà phải dài thích hợpp với thân và có kêt cấu xương chắc(bạn ôm gà, cầm phần dưới cùng cổ gà vuốt ngược lên thấy xương liền, ko rời”cổ đặc” là tốt). nếu trên cổ gà có lông phủ từ đầu xuống đến hết phần cổ thì là liên mã đề- tốt -PHẦN MÌNH GÀ. + VAI: nở, to và xếch; 02 trái chanh to. sờ vào thấy xương có kết cấu liền, vững chắc. + NGỰC, LƯỜN: bộ ngược ưỡn, lườn sâu ko vẹo. +THÂN GÀ: Cói hình bắp chuối (to phần vai nhỏ dần về phía sau”gà tơ chưa đẻ”). + CÁNH; úp chặt lấy thân gà phủ gần hết phao câu và lưng, lông cáng to dày, + THẾ ĐỨNG: tuỳ theo các bạn chọn con gà mái đá thế gì để chọn cho phù hợp; VD con gà mái đá dớ thì đứng đòn cân, gà đá mồng mặt thì chọn gà đứng giọt mưa…….. + PHAO CÂU: TO, sát với thân gà, trên đó lông đuôi nhiều và mọc dầy. + CHÂN GÀ: ĐÙI, TO vừa phải phù hợp với thân gà nhìn từ trước vào thấy đùi phình ra to hơn thân, nhưng đùi thắt trên to dưới nhỏ, theo kiểu đùi ếch đối với gà mái đá tang trong, đầu gối nhỏ ko xù xì, cán gà nhỏ, dài vừa phải vảy to rõ ràng ; bộ rã dài và mót(nhỏ dần từ trong ra), khi đứng toán bộ bộ rã quoặp xuống đất, cựa sát thới, vảy độ no to dưới nhỏ dần lên trên và cong vào phía trong gối, hậu dài, sâu có vảy to rõ , độc biên. +XƯƠNG GIM: đều, ko lệch và sờ vào thấy cứng chắc, TÓM LẠI; tuyển lựa gà mái là công việc khó và đòi hỏi kiên trì. khi có được con gà trống ưng ý đúc mái lứa đầu các bạn ko nên chọn ngay mái để lại mà phải từ lứa thứ 02 trởp đi; kinh nghiệm cho thấy nếu lấy ngay từ lứa dầu thì con gà mái vẩn còn gen con gà cồ trước nên chọn gà mái ngay sẽ mang nhiều rủi ro. Việc có được con gà mái như ý sẽ wết định đến thế hệ sau này hay hơn hoặc bị lại dòng nên khi lựa các bạn nên chú ý phải thật kỹ càng con gà mái phải toát lên về hình thể thì đẹp, nhưng về cái thần khí thì phải sắc, nhìn vào là thấy gian sảo, hiểm độc- thì cơ bản là 01 con gà mái đạt chuẩn theo ngoại hình. Đầu tiên, việc chọn dòng gà là hết sức quan trọng bởi một chú gà chọi có bền bỉ và ngón đòn hiểm ác hay không phụ thuộc rất nhiều vào gà bố mẹ. Một điều quan trọng nữa là không được dùng gà đồng máu với nhau. Ngay từ lúc gà con còn đang úm, người ta đã tiến hành quan sát phong cách và tướng mạo của từng con gà. Việc nhìn tướng là một ngón mà những người nhà nghề phải nằm lòng. Các tiêu chuẩn được đưa ra lần lượt như: Cựa nhật nguyệt (cựa đen, cựa trắng), Lưỡng nhãn (hai mắt khác màu), gà có bớt trong lưỡi hoặc gà tử mị (tối nằm ngủ sải chân, sải cánh, duỗi cổ như chết). Rồi những con gà kiểu như sau sẽ được đánh giá cao: Chân như diễu hành, đầu lắc liên hồi, hoặc mỗi buổi sáng sau khi được phun nước cứ đi vòng quanh lồng (gà né lồng). Dân chơi gà đúc kết những kinh nghiệm trên bằng mấy câu: “Nhất thời chân chúm bỏ ra, nhì thời lắc mặt thứ ba né lồng”! Tuy nhiên, qua kinh nghiệm, vẫn có ý kiến cho rằng: “ Kê đá mã kỵ”, phải nhìn được chân đá thì mới xác định được gà hay, gà dở. Chọn được gà tốt rồi nhưng nếu nuôi không đúng cách, huấn luyện không bài bản thì cũng chẳng thể nên gà. Chế độ ăn của gà phải được tuân thủ: một ngày chỉ cho ăn 2 diều lúa, trưa cho ăn xen kẽ rau xanh, vài ngày mới cho ăn một ít mồi tươi. Nuôi kỹ quá gà sẽ bị “nục”(Béo). Muốn gà dày da, có sức chịu đựng tốt phải dùng nghệ tươi, lá ngũ trảo, một ít phèn chua, tất cả giã nát ngâm rượu để xoa cho gà mỗi ngày và cho gà phơi nắng sáng thường xuyên. Cứ như thế, theo đúng phép xưa thì gà một năm tuổi mới cho tham chiến. Trong quá trình chăm sóc, gà và chủ gắn liền với nhau, tạo thành một mối tương quan tình cảm gần gũi. Thế cho nên, gà cũng bị ảnh hưởng bởi tính cách người chủ. Thú chơi chọi gà xưa đậm nét nghệ thuật như thế, nay đã bị biến tướng rất nhiều. Âu nhắc lại một chút nghệ về thú chơi gà chọi xưa, cũng để thấy được mặt lành mạnh của nó. Cách chọn gà Gà chọi Gà đá quan trọng nhất là tông mái. Gà mái nòi, chủ không bao giờ bán mà chỉ tặng, biếu cho người rất thân để giữ giống, giữ tông “chó giống cha, gà gống mẹ” là vậy. Những con gà tài chịu đòn giỏi, sức bền, có nhiều thế độc là do gà mẹ di truyền. Gà nòi cha cũng quan trọng, gà cha cũng phải tài, ăn nhiều độ, chưa thua thì mới sinh ra được gà tài, gà hay. Thường một đám gà con khi tuyển chọn cũng chỉ được một vài con gà tài.
